Samenvatting

Het risico op oververhitting in nieuwbouwprojecten wordt getoetst/beoordeeld door adviesbureaus zoals Cauberg Huygen. Zij maken onder andere gebruik van de GTO-methode om advies te geven over dit onderwerp. Met de GTO-methode bereken je hoeveel gewogen uren voorkomen van een bepaalde temperatuur. Voor de berekening wordt het klimaatjaar van de NEN5060 gebruikt dat is opgemaakt uit klimaatgegevens vanuit het verleden. Hierbij is af te vragen of het gegeven advies wel toekomstbestendig is gezien het opwarmend klimaat. Het KNMI heeft in 2023 klimaatscenario’s gepubliceerd die een beeld geven van mogelijke toekomstige Nederlandse klimaat.

Het doel van dit onderzoek is om inzichtelijk te maken wat de impact is van het opwarmende klimaat dat voorspeld is door het KNMI op de binnentemperatuur van woningen en het risico op oververhitting van deze woningen. De volgende onderzoeksvraag is opgesteld: Wat is het effect van het opwarmende klimaat, zoals gedefinieerd in de klimaatscenario’s van het KNMI, op het oververhittingsrisico in nieuwbouwwoningen, getoetst aan de hand van de GTO-methode en welke bouwkundige of installatie technische voorzieningen kunnen er getroffen worden om dit effect te beperken?

Om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag zijn er meerdere temperatuuroverschrijdingsberekeningen uitgevoerd voor drie referentiewoningen van het Rijksdienst van Ondernemend Nederland. De referentie woningen zijn getoetst aan de klimaatscenario’s van het KNMI voor twee zichtjaren: 2050 en 2100. Daarnaast is de referentie jaar van het KNMI, wat gelijk staat aan het huidige klimaat, vergeleken met het klimaatjaar van de NEN5060 om het verschil tussen deze twee klimaten inzichtelijk te maken.

Uit de vergelijking bleek dat de overschrijdingskansen van de klimaatjaren niet gelijk zijn aan de overschrijdingskans van het risico op oververhitting. De NEN5060 klimaatjaar heeft een overschrijdingskans van 5% en het KNMI referentie jaar een 10% kans. Dit wil zeggen dat het klimaat van de NEN5060 eens in de twintig jaar warmer voor kan komen, terwijl het bij klimaat van het KNMI eens in tien jaar warmer voor kan komen. Dit betekent dat het klimaatjaar van de NEN5060 kritischer is en een hoge aantal GTO-uren oplevert dan het klimaatjaar van het KNMI, echter het tegendeel is waar. Dit komt door twee kort op een volgende hittegolven, waar tijdens het opstellen van de klimaatjaren geen rekening is mee gehouden. Hierdoor is de overschrijdingskans van het klimaatjaar niet gelijk te stellen aan de overschrijdingskans van het risico op oververhitting.

Kijkend naar de resultaten van de GTO berekeningen is te concluderen dat het aantal GTO-uren fors toe neemt. Voorzieningen zoals zonwering waren meestal voldoende om deze het aantal GTO-uren te verminderen om te voldoen aan de gestelde eis van ≤ 450 uren. Zonwering is echter niet meer voldoende, omdat warme lucht de woning ingeblazen wordt door het ventilatiesysteem. Nu is het noodzakelijk om zonwering in combinatie met koeling toe te passen om blijven te voldoen aan de gestelde eis. Wel wordt er aanbevolen om te kijken naar een alternatieve reken methode om het risico op oververhitting te bepalen. En dat er gekeken wordt naar de bepalingsmethode voor het opstellen van het klimaatjaar.

De huidige reken methode houdt te weinig rekening met het adaptief vermogen van de mens en de landelijke variatie van het klimaat. Voor het belang van het geven van advies is het belangrijk dat een vorm van garantie geven kan worden aan het advies. Dit werd voorheen gegeven aan de hand van de overschrijdingskans, maar aangezien dit niet gelijkstaat voor de overschrijdingskans van het risico op oververhitting, moet hier een oplossing voor gevonden worden.

https://www.linkedin.com/in/ruben-stoopendaal/