Samenvatting

Ieder kind verdient het om veilig op te groeien. Bij vele duizenden kinderen in Nederland is dit
echter niet het geval. De prevalentiecijfers zijn al jaren stabiel gebleven. Kindermishandeling
kan grote gevolgen hebben voor het kind tijdens zijn jeugd en op latere leeftijd. De eerste
1000 dagen van het kind zijn cruciaal voor de rest van zijn leven. Aangezien de
leeftijdscategorie twee tot vier jaar een risico met zich meebrengt, richt dit onderzoek zich op
het contact met ouders in de zwangerschapsfase en ouders van kinderen tot vier jaar.
Het doel van dit onderzoek is handvatten te bieden aan professionals voor het bespreekbaar
maken van kindermishandeling met ouders. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag
opgesteld: Wat zijn de ervaringen van professionals in gesprekken met ouders als het gaat om
het bespreekbaar maken van kindermishandeling? Deze vraag is middels vier deelvragen
beantwoord die gaan over wat er werkt tijdens het bespreken van schaduwkanten van
ouderschap, risicofactoren van kindermishandeling, vermoedens van kindermishandeling en
kindermishandeling zelf.
Om antwoord te geven op de onderzoeksvraag is er naast literatuuronderzoek ook kwalitatief
onderzoek uitgevoerd middels het afnemen van diepte-interviews bij professionals. Uit de
analyse van deze interviews is gekomen dat er verschillende rollen zijn die een professional in
het gesprek moet aannemen. Daarnaast dat het belangrijk is om gelijkwaardig contact te
hebben en aan te sluiten bij de behoeften van de ouder. Door regelmatig contact te
onderhouden heeft de professional meer zicht op de situatie en kan er een vertrouwensband
worden opgebouwd. Ook is het belangrijk om de ouder te bekrachtigen en het positieve te
belichten. De zorgen moeten zo feitelijk mogelijk worden benoemd en gekoppeld worden aan
een concrete situatie. Het is belangrijk dat de zorgen zo snel mogelijk met de ouder gedeeld
worden. De professional moet anticiperen op de reactie van de ouder. Verder kan de
professional steun hebben aan zijn collega’s door samen te werken.
Op basis van de analyse zijn tien tips aanbevolen aan de professional, namelijk aansluiten bij
de ouder, het positieve belichten en de ouder in zijn kracht zetten, gelijkwaardig contact
nastreven, de situatie in kaart brengen, goed contact onderhouden met de ouder, de zorgen
zo snel en feitelijk mogelijk noemen, stilstaan bij het gevoel van de ouder, duidelijk zijn in de
eigen professionele kaders, de zorgen delen met collega’s en samen een moeilijk gesprek
voorbereiden en blijven bijscholen. Daarnaast is aanbevolen aan organisaties om jaarlijks
vaardigheidslessen en -trainingen te organiseren, zodat professionals zich blijven bijscholen.
Samenvatting ook in het Engels.