Samenvatting

Uit literatuuronderzoek blijkt dat er een aanzienlijk aantal studenten zijn in het mbo die vastlopen in
de weg naar de arbeidsmarkt of in het vinden van een baan. Met dit inzicht is het prognoseonderzoek
ingezet binnen Aeres MBO breed en werd bekend dat er vraag is naar extra ondersteuning vanuit de
studenten binnen onder andere Aeres MBO Buitenpost. Uit de literatuur wordt duidelijk dat, zowel de
wet als de beroepscode stellen dat Aeres MBO Buitenpost verplicht is om begeleiding te geven aan
deze (bijna) gediplomeerde studenten die een extra ondersteuningsvraag hebben met betrekking tot
de arbeidsmarkt. Onderzoek is ingezet naar hoe de uitvoering van deze wet en plichten in praktijk
worden gerealiseerd. Na analyse bleek dat door de docenten organisatorisch nog weinig concrete
acties worden ondernomen om studenten voor te bereiden op de arbeidsmarkt of te verhelpen in
(extra) ondersteuningsvragen, waarbij de uitvoering vanuit het beleid, loopbaangesprekken en de
verplichte ondersteuning, tekortschieten. Evenals het beleid, die volgens Versantvoort (2023) niet
voldoet aan het gestelde aantal loopbaangesprekken per jaar voor een effectief loopbaanbegeleiding.
De analyse van de zorgcoördinator laat zien dat het zorgteam tot heden niet betrokken is bij de
studenten met een extra hulpvraag. Dit roept vragen op over de uitvoering van zijn verplichte
betrokken houding vanuit de kernwaarde ‘Betrokkenheid en de bereidheid bij mensen te staan’ in de
beroepscode (2021) en aan een adequate ondersteuning voor studenten met een extra
ondersteuningsvraag bij hun loopbaanontwikkeling. Deze inzichten worden bevestigd door de
resultaten van gesprekken met studenten, die wijzen op een duidelijke behoefte aan meer gerichte en
praktische ondersteuning vanuit de school om studenten te helpen bij hun loopbaanontwikkeling.
De doelstelling heeft een bijdrage aan het ontwikkelen van een preventief plan om een effectieve en
gerichte loopbaanbegeleiding en -gesprekken te implementeren binnen Aeres MBO Buitenpost, met
als uiteindelijk doel om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen en de kansen op een positieve en
autonome arbeidsontwikkeling- en identiteit voor de studenten met een (extra) hulpvraag richting de
arbeidsmarkt te vergroten.
Om deze doelstelling te halen en voor het effectief creëren en implementeren van het advies en
product, is nader onderzoek ingezet naar de uitdagingen van de professionals binnen de school in het
realiseren van hun plichten en in het bieden van een effectieve loopbaanbegeleiding. Uit de
vragenlijsten en informele gesprekken (Persoonlijke communicatie, 2024) met docenten is naar voren
gekomen dat een groot deel van de docenten aangeeft niet weet hoe deze gesprekken vorm te geven
en in te vullen. Daarnaast was opvallend dat de docenten stelde dat leerlingen zelf met de vraag naar
ondersteuning moesten komen. Versantvoort (2023) stelt dat deze hulpvragen vaak onbewust zijn en
dat je hierdoor de kans loopt op onbeantwoorde hulpvragen voor de studenten. Ook is er onderzoek
gedaan naar de verplichte betrokken houding van de zorgcoördinator vanuit de kernwaarde
‘Betrokkenheid en de bereidheid om mensen bij te staan’ in de beroepscode (2021). Er is onderzocht
welke uitdagingen de zorgcoördinator hierin ervaart in het bieden van extra loopbaanbegeleiding en in
het realiseren van zijn verplicht. Hierin stelde de zorgcoördinator dat er een gebrek was aan tijd,
vanwege de ongelijke verdeling tussen het mbo en vmbo. Daarnaast ontbrak het de zorg aan
signalerende informatie door de ontbrekende loopbaangesprekken van de docenten. De docenten zijn,
volgens het beleid, de eerste lijn in het signaleren van ondersteuningsvragen (Passenderwijs, 2022)
4
Na deze inzichten is onderzoek gedaan naar de behoeften van beide professionals. Hierin is gekeken
naar de praktische behoeften en ondersteuning die zij nodig hebben om hun taken effectief uit te
kunnen voeren en om betere loopbaanbegeleiding te kunnen bieden aan de studenten. Door de
docenten werd gesteld dat er behoefte is aan structuur, overzicht van gesprekstechnieken en voorbeeld
vragen die kunnen worden gebruikt. Door de zorgcoördinator werd gesteld dat er behoefte is aan de
signalerende loopbaangesprekken en een betere tijdsverdeling tussen mbo en vmbo.
Het product dat zich heeft ontwikkeld in dit onderzoek betreft een format. Het doel van het format is
om effectieve en gerichte loopbaanbegeleiding -en gesprekken te implementeren binnen Aeres MBO
Buitenpost, om uiteindelijk de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen en de kansen op een positieve
arbeidsontwikkeling- en identiteit voor de studenten met een extra hulpvraag richting de arbeidsmarkt
te vergroten. Het product heeft de waarde om extra ondersteuningsvragen te signaleren en om de
docenten ondersteuning te bieden in het vormgeven en invullen van de loopbaangesprekken.
De aanbevelingen voor het management betreffen het bevorderen van het consistent uitvoeren van
minimaal drie loopbaangesprekken per jaar. Hiervoor is een beleidswijziging nodig, met advies om het
aantal loopbaan gesprekken aan te passen naar drie keer. Verder wordt aanbevolen aan het
management om loopbaangesprekken op te nemen in de jaarplanning van het mbo, wat bijdraagt aan
het consistent uitvoeren van de gesprekken, evenals voor het evalueren over de uitdagingen van de
docenten zelf. Bovendien wordt aanbevolen te kijken naar de tijdsverdeling van de zorgcoördinator
tussen mbo en vmbo. In het kader van kans gelijkheid in het verkrijgen van de juiste begeleiding is dit
voor de studenten van groot belang