Samenvatting

De laatste jaren komt het onderwerp de professionele afstand en nabijheid tussen TBS-patiënten en (nieuwe) medewerkers van een TBS-kliniek steeds vaker ter sprake. Het onderwerp over gaat over twee uitersten, namelijk de professionele afstand aan de ene kant en de professionele nabijheid aan de andere kant.
Dit geldt ook binnen de FPC Dr. S. van Mesdag kliniek, waar door middel van bezuinigen en een hoge werkdruk de focus niet (meer) ligt op het bespreekbaar maken en opleiden van de professionele afstand en nabijheid. Immers verwacht de verzorgingsstaat om betrokken te zijn met de hulpvrager, in dit geval de patiënt. Dat er iets moet veranderen, is van groot belang. De FPC Dr. S. van Mesdag heeft namelijk een verantwoordelijkheid richting de samenleving. Hier gaat het om het creëren van een veilige omgeving binnen de kliniek, zodat recidive wordt voorkomen bij patiënten. Daarom is de volgende vraag door de organisatie naar ons gesteld: ‘Hoe kunnen wij medewerkers kwalitatief beter opleiden, zodat de professionele afstand en nabijheid wordt behouden en besproken?’.
De organisatie vindt het belangrijk in het onderzoek om rekening te houden met het kwaliteitshandboek en de integriteitscode van de FPC Dr. S. van Mesdag. Dit is meegenomen tijdens het ontwikkelen van het advies en het product.

De doelstelling van het advies is om handvatten te bieden aan het kwalitatief beter opleiden van (nieuwe)medewerkers binnen de FPC Dr. S. van Mesdag kliniek. Met de handvatten kan de FPC Dr. S. van Mesdag kliniek (nieuwe) medewerkers opleiden om de eigen professionele afstand en nabijheid te behouden en/of optimaliseren. Door de professionele afstand en nabijheid mee te geven tijdens het opleiden van medewerkers, wordt het thema besproken en worden medewerkers bewust bekwaam van het eigen handelen op dit gebied.

Voor het behalen van de doelstelling van het advies is er veld- en literatuuronderzoek uitgevoerd. Voor het veldonderzoek zijn verschillende interviews afgenomen met interne en externe professionals (sociotherapeuten, forensisch systeemwerkers, patiënten). Er is onderzocht hoe er tegen de professionele afstand en nabijheid binnen en buiten de kliniek wordt aangekeken. Hieruit kwam naar voren dat er door bezuinigen minder budget wordt besteed aan het thema van de professionele afstand en nabijheid, bijvoorbeeld in inwerktrajecten of teambesprekingen. Immers is gebleken dat voornamelijk nieuwe, maar ook bestaande medewerkers niet voldoende over bepaalde vaardigheden en competenties beschikken. Dit gaat bijvoorbeeld om de forensische scherpte en het aangeven van de grenzen. Daarnaast kwam naar voren dat bij, voornamelijk nieuwe, medewerkers de professionele identiteit (vaak) niet optimaal is ontwikkeld.

Uit het literatuuronderzoek komt naar voren dat medewerkers over bepaalde competenties moeten beschikken als er wordt gewerkt in een TBS-kliniek, denk aan competenties als forensisch scherp zijn, kunnen signaleren en observeren. De draagkracht en draaglast behoren immers in evenwichtig te zijn aan elkaar. Een ander noodzakelijk punt uit de literatuurstudie is dat de professionele afstand en nabijheid voldoende besproken behoort te worden, zodat onprofessionele relaties voorkomen kunnen worden. Waarbij ook komt dat rollenspellen effectief zijn om in te zetten om de ontwikkeling en de professionele identiteit van medewerkers te bevorderen.

Uit het veld- en literatuuronderzoek is een advies geschreven. In het advies worden aanbevelingen geschreven aan de organisatie. Deze aanbevelingen kunnen dienen als bijdrage aan de doelstelling. De aanbevelingen zijn het inzetten van een rollenspel van een eigen ingebrachte casus omtrent de professionele afstand en nabijheid. In het rollenspel behoort iedere medewerker volgens de SMART-methode een individueel doel op te stellen, waardoor de professional ontwikkeld. Een andere aanbeveling is om iedere trainer van trainingen binnen de kliniek op te leiden volgens Bureau de Mat.
Ook wordt aanbevolen dat de organisatie het rollenspel toegevoegd aan bestaande werkstructuur en de interne digitale omgeving. Dit zorgt voor duurzame samenwerkingsrelaties, zoals met Forint.
Tot slot wordt aanbevolen uit de definitieve evaluatie dat de organisatie het rollenspel toevoegt in het beleid van de inwerkbesprekingen, zodat het zorgt voor inbedding.

Deze aanbevelingen dragen bij aan de bevordering en optimalisatie van de professionele afstand en nabijheid, de professionele identiteit van iedere (nieuwe) medewerker en openlijkheid over het thema professionele afstand en nabijheid. Door inzet van het rollenspel en daarbij komende aanbevelingen worden (nieuwe) medewerkers bewust bekwaam en draagt dit bij de professionele beroepshouding.