Samenvatting

In Nederland is ieder kind vanaf 5 jaar tot het einde van het schooljaar waarin diegene 16 jaar wordt leerplichtig. Hierna begint de kwalificatieplicht. Dit is een maatregel vanuit de Rijksoverheid om schooluitval tegen te gaan en de kwaliteit van startende jongeren te vergroten. Jongeren dienen minimaal een diploma HAVO, VWO of MBO-niveau 2 of hoger behaald te hebben. De kwalificatieplicht geldt niet voor jongeren uit het praktijkonderwijs en jongeren met een uitstroomprofiel arbeidsmarktgericht of dagbesteding op het voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Jongeren met een kwalificatieplicht moeten volledig dagonderwijs volgen en mogen om deze reden niet voltijds gaan werken. Alleen leerlingen die een beroepsbegeleidende leerweg (BBL) volgen, kunnen werk en onderwijs combineren (Rijksoverheid, z.d.). Voortijdige schoolverlaters (VSV) die niet in bezit zijn van een startkwalificatie kunnen aangemeld worden voor een heroriënteringstraject. Playing for Success is één van die VSV-trajecten binnen Groningen waarmee zij in aanmerking kunnen komen. Het traject heeft een duur van 10 weken waarbij de deelnemers gestimuleerd worden om hun intrinsieke motivatie te vergroten (Persoonlijke communicatie, 20 maart 2023).

Dit ontwerponderzoek is gericht op de doelgroep van Playing for Success, oftewel de voortijdige schoolverlaters in de leeftijd van 15 tot 23 jaar. Uit de literatuurverkenning en veld oriëntatie is gebleken dat de er enkele deelnemers nog behoefte hebben aan houvast. Daarnaast is er geen concrete manier van overdracht tussen Playing for Success en het vervolgtraject (nieuwe school of werk). Aan de hand van gesprekken en observaties is gebleken dat de professionals van Playing for Success veel baat zouden hebben bij een concretere vorm van nazorg, specifiek een vorm van overdracht.

In de probleemanalyse zijn enkele oorzaken van het voortijdig schoolverlaten in kaart gebracht. Wanneer jongeren psychische belemmeringen ervaren, er thuis problemen zijn of niet lekker in hun vel zitten lukt het hen niet om naar school te gaan. Nog een oorzaak van voortijdig schoolverlaten is een gebrek aan motivatie. Dit kan ontstaan wanneer er een verkeerde opleidingskeuze is gemaakt. Verder kan het aantrekkelijker voor jongeren zijn om geld te verdienen met hun bijbaan en school als laatste prioriteit te zien. Deze oorzaken zijn hoofdrolspelers in het geval wanneer een jongere besluit te stoppen.

De actoren die nauw in contact staan met deze doelgroep beamen deze oorzaken. Zij proberen middels hun heroriënteringstrajecten in samenwerking met VSV het aantal voortijdige schoolverlaters terug te dringen en te helpen navigeren naar een nieuw vervolgtraject. Binnen het traject van Playing for Success biedt een programma aan waarin wordt gewerkt aan samenwerking, persoonlijke ontwikkeling en het vinden van een nieuwe opleiding. Deze aspecten worden ondersteund door de Core-Analyse. Door de missende (concrete) nazorg lopen de deelnemers die behoefte hebben aan houvast het risico weer terug te vallen in oude patronen. Tevens is er voor het vervolgtraject geen document waarin de ontwikkelings- en aandachtspunten genoteerd staan.

Vanuit de probleemanalyse is de doelstelling gevormd. De doelstelling is het creëren van een tastbaar en inzetbaar product dat als overdrachtsmiddel kan dienen en deze deelnemers de kans biedt om in te zien wat hun talenten en ontwikkelingen zijn. Bovendien is het product een communicatiemiddel waarin alle partijen rondom de deelnemers en de deelnemer zelf met elkaar in contact kunnen blijven en de ontwikkelingen kunnen monitoren.

Om het product op een optimale wijze te benutten en communicatie tussen alle partijen te behouden worden de volgende aanbevelingen gedaan:
- Het product voor het eerst in te zetten een maand na afloop van hun traject. Vervolgens halfjaarlijks een terugkoppeling te maken.
- De coaches dienen op een zorgvuldige wijze de kernkwaliteiten en aandachtspunten (vanuit de Core-Analyse) van de deelnemers te noteren.
- De coaches dienen transparant te zijn naar de deelnemers toe wat betreft de overdracht naar het vervolgtraject.
- Het wordt de coaches van Playing for Success aangeraden om logboeken bij te houden over de deelnemers om zo geen aspecten over het hoofd te zien.

In hoofdstuk 1 van het onderzoeksverslag wordt een beschrijving van het product gegeven. In hoofdstuk 2 zijn de context, aanleiding en probleemanalyse beschreven. Dit hoofdstuk sluit af met de doelstelling. Vervolgens worden in hoofdstuk 3 de gemaakte keuzes van het onderzoek verantwoord. Ten slotte worden in hoofdstuk 4 aanbevelingen gedaan rondom het monitoren van de (oud-)deelnemers.