Samenvatting

De aanleiding voor dit onderzoek is de mogelijke wijziging in de werkprocedure van de medewerkers van Fokkema-Linssen notarissen als wetsvoorstel 33 987 de wet wordt. Dit wetsvoorstel ziet op het wijzigen van het basisstelsel huwelijksvermogensrecht in een stelsel van beperkte gemeenschap van goederen. Het opstellen van akten van huwelijkse voorwaarden is de dagelijkse gang van zaken voor de notaris. Daarnaast informeert de notaris cliënten over het wettelijke stelsel en over de manieren waarop daar van af kan worden geweken. Om deze werkzaamheden uit te kunnen voeren is het nodig om te weten wat het wetsvoorstel voor gevolgen met zich mee brengt.

De volgende centrale vraag is naar voren gekomen naar aanleiding van het probleem: Hoe kan Fokkema Linssen notarissen haar advies naar cliënten en de praktijkuitvoering aanpassen aan de gevolgen van het wijzigen van de wet omtrent het huwelijksvermogensrecht zoals beschreven in het wetsvoorstel 33 987 op basis van het jurisprudentieonderzoek, het dossieronderzoek en het literatuuronderzoek?

Het doel van dit onderzoek is Fokkema Linssen notarissen te adviseren in een rapport over de mogelijke nieuwe werkprocedure naar aanleiding van wetsvoorstel 33 987 ‘Voorstel van wet van de leden Swinkels, Recourt en Van Oosten tot wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en de Faillissementswet teneinde de omvang van de wettelijke gemeenschap van goederen te beperken’, door onderzoek te doen naar de gevolgen van het wetsvoorstel voor de beroepsbeoefenaars.

In Hoofdstuk 4 en 5 is uiteengezet wat de verschillen zijn tussen het huidige wettelijke basisstelsel en het toekomstige stelsel. Hiervoor is gekeken naar de bepalingen gesteld in Boek 1 BW en de Kamerstukken behorend bij het wetsvoorstel. Vervolgens is bepaald wat de huidige werkprocedure is bij Fokkema-Linssen door de resultaten van het dossieronderzoek samen te voegen. Naast het dossieronderzoek is er ook een jurisprudentieonderzoek gedaan. Door te kijken naar de knelpunten bij het afwikkelen van een echtscheiding, is duidelijk welke knelpunten verwacht kunnen worden bij de invoering van de nieuwe wet.

Door dit onderzoek is duidelijk geworden dat het basisstelsel huwelijksvermogensrecht aanzienlijk gaat veranderen. Hierdoor moeten ook enkele nieuwe bepalingen en nieuwe tekstblokken worden gemaakt voor in de akten van huwelijkse voorwaarden, schenking en uiterste wilsbeschikking gemaakt worden. De vrees van de notaris voor vermoeilijkte echtscheidingen lijkt gegrond: door de nieuwe wet worden echtgenoten niet gestimuleerd een administratie bij te houden. Het gebrek aan een goede administratie, en dus bewijzen, blijkt een probleem bij de afwikkeling van een huwelijk. Door het gebrek aan bewijs kan het zo maar zijn dat de afwikkeling van de scheiding anders gaat dan partijen vooraf hadden voorzien. De rechter wil immers onomstotelijk bewijs in handen krijgen. Dit kan niet geleverd worden als de echtgenoten geen administratie bijhouden.

Mijn advies aan Fokkema Linssen notarissen is om de huidige checklist te updaten en haar medewerkers dit onderzoek te laten lezen zodat zij op de hoogte zijn van de beoogde wijzigingen. Ook moet de advisering en uitleg aan cliënten aangepast worden: cliënten kunnen onder het nieuwe stelsel ook kiezen voor de huidige algehele gemeenschap van goederen in de huwelijkse voorwaarden. Hiervoor moet dus ook een nieuw modelakte worden opgesteld: de akte van huwelijkse voorwaarden inhoudende de algehele gemeenschap van goederen. Mijn advies is om een akte van uitsluiting van gemeenschap van goederen om te bouwen tot een akte van algehele gemeenschap van goederen.