Samenvatting

Het Juridisch Loket is opdrachtgever van dit onderzoek. Het Juridisch Loket is gericht op het verstrekken van gratis juridische informatie en adviezen aan klanten. Voor het beantwoorden van vragen heeft het Juridisch Loket aan haar juridisch medewerkers een aantal informatiebronnen beschikbaar gesteld, waaronder een digitale interne informatiebron: de Kennisbank. Het Juridisch Loket streeft ernaar om de Kennisbank te voorzien van informatie over onderwerpen waarover zij informatie en adviezen verstrekt. De medewerkers van het Juridisch Loket kunnen de Kennisbank raadplegen. Op het gebied van het omzeilen van de transitievergoeding door het dienstverband van de arbeidsongeschikte werknemer in stand te houden is weinig informatie te vinden in de Kennisbank. Er komen geregeld klanten bij het Juridisch Loket met vragen over het slapend dienstverband en het omzeilen van de transitievergoeding. Het beantwoorden van deze vragen is, vanwege het ontbreken van informatie in de Kennisbank, niet altijd even makkelijk voor de juridisch medewerkers van het Juridisch Loket.
Met dit onderzoek is de doelstelling nagestreefd om de juiste informatie te verzamelen over de handelswijze van de werkgever bij het in stand houden van een slapend dienstverband om daarmee het recht op de transitievergoeding te omzeilen. Aan de hand van deze informatie is een productblad voor de Kennisbank ontwikkeld die de juridisch medewerkers kunnen raadplegen als zij een klant moeten adviseren over dit onderwerp. Het is voor de medewerkers van het Juridisch Loket van belang dat zij op de hoogte zijn van de juiste en actuele informatie en de daarbij horende regelgeving. Door middel van de beantwoording van de volgende centrale vraagt is de doelstelling gerealiseerd: ‘Hoe dient het Juridisch Loket haar klanten te adviseren die twee jaar arbeidsongeschikt zijn en een werkgever hebben die de arbeidsovereenkomst niet wil beëindigen zodat de werknemers (nog) geen aanspraak kunnen maken op de transitievergoeding genoemd in de WWZ, op basis van reeds ontwikkelde jurisprudentie, interviews met medewerkers van het Juridisch Loket en interviews met arbeidsrechtadvocaten?’
Met de invoering van de WWZ hebben werknemers vanaf 1 januari 2015 bij ontslag recht op een transitievergoeding. Sinds de invoering van de WWZ is er onduidelijkheid ontstaan bij onder andere arbeidsrechtadvocaten en de juridisch medewerkers van het Juridisch Loket over het recht op de transitievergoeding wanneer een werknemer twee jaar arbeidsongeschikt is. De werkgevers kiezen er vaak voor om werknemer – die na twee jaar arbeidsongeschiktheid – onbetaald in dienst te houden waardoor er een zogeheten ‘slapend dienstverband’ ontstaat. Doordat het dienstverband niet wordt beëindigd, heeft de arbeidsongeschikte werknemer geen recht op een transitievergoeding.
Inmiddels is er jurisprudentie ontwikkeld over dit onderwerp. De werknemers stelden zich in deze procedures op het standpunt dat de werkgevers ernstig verwijtbaar handelde door de arbeidsovereenkomst van de arbeidsongeschikte werknemers in stand te houden met als enige reden de transitievergoeding te omzeilen. Volgens de kantonrechters getuigt het gedrag van de werkgevers inderdaad van onfatsoenlijk werkgeverschap maar er is geen sprake van ernstig verwijtbaar handelen. Deze beoordeling heeft er tot dusver toe geleid dat in alle uitspraken de verzoeken tot toekenning van een transitievergoeding zijn afgewezen.
Wegens de onduidelijkheid over het omzeilen van de transitievergoeding en het slapend dienstverband heeft minister Asscher een brief gestuurd aan de Tweede Kamer waarin hij een compensatiemaatregel voorstelt waarbij de werkgever worden gecompenseerd voor de kosten van een ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid en de daarbij verschuldigde transitievergoeding. Deze compensatie zal plaatsvinden vanuit het Awf.
Uit interviews met een drietal medewerkers van het Juridisch Loket Amsterdam blijkt dat zij een aantal maal vragen hebben gehad van klanten over dit onderwerp waar zij vervolgens over geadviseerd hebben. Ook blijkt uit interviews met arbeidsrechtadvocaten dat zij cliënten hebben geadviseerd over het slapend dienstverband en de omzeiling van de transitievergoeding. Tijdens de interviews zijn zowel de medewerkers als de arbeidsrechtadvocaten gevraagd naar hun advisering aan deze klanten en wat zij de medewerkers van het Juridisch Loket willen meegeven in hun advisering aan klanten met een slapend dienstverband.
Op basis van de interviews en overig onderzoek zijn er conclusies en aanbevelingen gedaan. Uit de conclusies blijkt dat de medewerkers van het Juridisch Loket onvoldoende op de hoogte zijn van de handelswijze van werkgever bij een slapend dienstverband en de omzeiling van de transitievergoeding. Daarnaast kan er geconcludeerd worden dat de rode draad in de jurisprudentie is dat de werkgever niet verwijtbaar handelen en dat het slapend dienstverband is toegestaan. De derde conclusie geeft aan dat de compensatiemaatregel van minister Asscher volgens de geïnterviewde een uitkomst biedt. Aan de hand van de conclusies zijn er aanbevelingen gedaan. De eerste aanbeveling is dat de medewerkers het productblad wat wordt opgenomen in de Kennisbank moeten raadplegen. Dit productblad is door mij opgesteld. Ten tweede kunnen de medewerkers overwegen de klant te helpen bij het opstellen van een brief voor de werkgever waarin verzocht wordt het dienstverband te beëindigen en de transitievergoeding te betalen. Wanneer de medewerker inziet dat de casus inhoudelijk en juridisch complex is, kan de medewerker overwegen de klant te verwijzen naar een advocaat. Tot slot is de aanbeveling gedaan om op de hoogte te blijven van de actualiteiten. Het Juridisch Loket kan overwegen om een arbeidsrechtadvocaat een webinar te laten geven waarin de actualiteiten en ontwikkelingen in het slapend dienstverband worden besproken.