Samenvatting

Levensvaardigheden is een onderwijsprogramma wat zich richt op sociaal-emotioneel leren. In dit onderwijsprogramma komen er aan aantal vaardigheden aanbod: zelfbewustzijn, zelfmanagement, sociaal bewustzijn, relatievaardigheden en verantwoordelijke besluitvorming.

Het levensvaardigheidsprogramma op het primair onderwijs betrekt ouders van leerlingen bij het lesprogramma. Bij het levensvaardigheidsprogramma op het voortgezet onderwijs is dit niet het geval. Uit de literatuur is gebleken dat ouders een essentiële rol spelen in de opvoeding en ontwikkeling van hun kinderen. Door ouders actief te betrekken bij de levensvaardigheden van de leerlingen, wordt niet alleen de impact ervan vergroot, maar wordt er ook een brug gemaakt tussen school en thuis.

Dit onderzoek, uitgevoerd in opdracht van het lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding, richt zich op de vraag: “In welke mate en op welke manier willen ouders van leerlingen in het voortgezet onderwijs betrokken worden bij het bevorderen van levensvaardigheden van hun kinderen, wat zijn hierin hun behoeftes en welke uitdagingen ervaren zij hierbij?"

Door middel van kwalitatief onderzoek en semigestructureerde interviews met ouders is geprobeerd inzicht te krijgen in hun behoeften, verwachtingen en uitdagingen rondom ouderbetrokkenheid binnen het levensvaardighedenprogramma. Het doel van dit onderzoek is om effectieve manieren te vinden om ouders actief te betrekken bij het versterken van de levensvaardigheden van leerlingen in het voortgezet onderwijs.

Onderzoeksmethode
Voor dit onderzoek is gebruikgemaakt van een kwalitatieve benadering, waarbij semigestructureerde interviews zijn afgenomen met acht ouders. De interviews zijn zorgvuldig gecodeerd en geanalyseerd om diepgaande inzichten te verkrijgen in de ervaringen en percepties van ouders. Door een open vraagstelling en een gestructureerde analyse werden nieuwe inzichten verkregen die als basis dienden voor de aanbevelingen. In Bijlage 1 zijn de interview vragen te vinden.

Bevindingen
Uit de interviews kwam naar voren dat een gebrek aan effectieve communicatie en duidelijke informatievoorziening over levensvaardigheden, vaak een barrière vormt voor ouderbetrokkenheid. Ouders gaven aan dat zij meer betrokken willen zijn bij de ontwikkeling van de levensvaardigheden van hun kinderen. Ze zien zichzelf als belangrijke partners en verwachten dat de school hen ondersteunt, vooral op het gebied van planning en motivatie. Ouders hechten veel waarde aan duidelijke, regelmatige communicatie over zowel de voortgang als de specifieke thema's van het levensvaardighedenprogramma. Ze willen niet alleen geïnformeerd worden, maar ook actief deelnemen aan schoolactiviteiten zoals ouderavonden en brainstormsessies. Ouders ervaren echter uitdagingen zoals gebrekkige communicatie, de invloed van sociale media, en de puberteit van hun kinderen, die hun betrokkenheid bemoeilijken. Er is behoefte aan betere samenwerking en informatievoorziening tussen school en ouders, evenals aan platforms voor het uitwisselen van ervaringen.

Aanbevelingen
Op basis van de onderzoeksresultaten zijn vier aanbevelingen geformuleerd voor het lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding:

1. Het lectoraat zou gerichte communicatiestrategieën moeten ontwikkelen om ouders regelmatig en duidelijk te informeren over de inhoud en doelen van het levensvaardighedenprogramma.

2. Het lectoraat kan informatieavonden organiseren die gericht zijn op het versterken van de vaardigheden van ouders, zodat zij hun kinderen thuis beter kunnen ondersteunen. Deze avonden kunnen zich richten op thema’s waar de ouders dat moment mee te maken hebben.

3. Het lectoraat kan ouders ondersteunen bij het opzetten van
ouder-netwerken, waarin zij ervaringen en tips kunnen delen over het ondersteunen van het levensvaardighedenprogramma.
Mentorschap tussen ouders kan hier een belangrijk onderdeel van zijn.

4. Het lectoraat moet aandacht besteden aan het bereiken van moeilijk bereikbare ouders door middel van specifieke strategieën, zoals persoonlijke uitnodigingen en culturele aanpassingen in de communicatie en het programma.