Samenvatting

Sinds het in 2006 mogelijk is geworden om in een gerechtelijke procedure bij de handhaving van een intellectueel eigendomsrecht (hierna: IE) volledig in de proceskosten van de wederpartij te worden veroordeeld bestaat er (rechts)onzekerheid voor alle betrokken partijen. De in het ongelijk gestelde partij kan namelijk in de volledige proceskosten van de ander worden veroordeeld. In tegenstelling tot de (voorgaande) proceskostenregeling o.b.v. het liquidatietarief, is het vanaf 2006 lastig in te schatten hoe hoog een proceskostenveroordeling kan uitvallen in een IE-procedure. Hierdoor is het voor Louwers advocaten lastig om cliënten te informeren en te adviseren over het risico dat zij lopen, mochten zij besluiten om te gaan procederen. Om de praktijk handvatten te bieden zijn er in 2008 indicatietarieven opgesteld, die een richtlijn bieden welke proceskosten als redelijk en evenredig kunnen worden aangemerkt. Aangezien deze tarieven een indicatief karakter hebben is de toepassing ervan niet verplicht en blijft het ook mogelijk dat de proceskostenvergoeding veel hoger uitvalt dan het indicatietarief. Ondanks deze indicatietarieven bestaat er dus nog steeds rechtsonzekerheid over de proceskostenveroordeling in het IE.
Het doel van dit onderzoek is het adviseren van Louwers advocaten over onder welke omstandigheden de gevorderde proceskostenvergoeding bij de handhaving van het auteursrecht wordt toegewezen, gecompenseerd of (deels) wordt gematigd en de hoogte hiervan. De centrale vraag van dit onderzoek luidt als volgt: “Welk advies kan Louwers advocaten haar cliënten geven over de hoogte van de proceskostenveroordeling én onder welke omstandigheden de gevorderde proceskostenvergoeding wordt toegewezen, gecompenseerd of (deels) wordt gematigd bij de handhaving van het auteursrecht middels wet- en regelgeving-, literatuur- en jurisprudentieonderzoek?” Allereerst is er een wet- en regelgeving-, literatuur- en jurisprudentieonderzoek gedaan om een juridische achtergrond te schetsen over de proceskostenveroordeling ex art. 1019h Rv in IE-zaken. Daarnaast is er een jurisprudentieanalyse uitgevoerd waarbij er 40 uitspraken geanalyseerd zijn waarbij sprake is van de handhaving van een auteursrechtelijk geschil en waarbij er een proceskostenvordering ex art. 1019h Rv is gedaan en de rechter hier een oordeel over heeft gegeven.
Uit de rechtspraktijk is gebleken dat indien de vordering tot proceskostenvergoeding niet wordt betwist de kans 66,7% is dat deze volledig wordt toegewezen. Indien de proceskostenvordering wel wordt betwist is de kans 90,9% dat deze wordt gematigd, de kans op de toepassing van de indicatietarieven is bij betwisting van de proceskosten 72,7%. Een voldoende toelichting op de redelijk- en evenredigheid van de proceskosten draagt bij aan een positieve beoordeling ervan, met name indien de proceskostenvordering het betreffende indicatietarief overschrijdt. Bij een kortgedingprocedure is de kans 88,9% dat de indicatietarieven worden toegepast, bij een bodemprocedure is de kans hierop slechts 40%.
Er kan worden geconcludeerd dat de volgende punten invloed hebben op de volledige toewijzing dan wel matiging van een vordering tot proceskostenvergoeding: (on)voldoende kostenspecificatie, (niet-)betwisten van de proceskosten door de wederpartij; (on)voldoende toelichting op de redelijk- en evenredigheid van proceskosten met name bij overschrijding van de indicatietarieven; het (niet) toepassen van indicatietarieven door de rechter. Hoe bovenstaande punten dienen te worden toegepast in het advies aan cliënten en in procedures waarin zij haar cliënten vertegenwoordigen, is afhankelijk of Louwers advocaten een cliënt vertegenwoordigt die een proceskostenvergoeding eist of die zich tegen een vordering tot proceskostenvergoeding verweert.