Samenvatting

Sinds 1 januari 2015 is de gemeente op basis van de Wmo en de Jeugdwet verantwoordelijk voor de inkoop van zorg. Bij het contracteren van nieuwe zorgverleners kunnen zich echter veel problemen voordoen. De gemeente moet zich houden aan de aanbestedingsregels, maar ook aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Uit een artikel van het tijdschrift voor Praktisch Bestuursrecht blijkt dat de civiele rechter en de bestuursrechter de algemene beginselen van behoorlijk bestuur verschillend interpreteren. Het is voor de gemeente Heemskerk belangrijk om te weten wat de verschillen zijn, omdat daardoor aansprakelijkheidsprocedures door verkeerde aanbestedingen voorkomen kunnen worden.
Het doel van dit onderzoek is om de gemeente Heemskerk te adviseren met welke zaken zij rekening moet houden bij aanbestedingen in het kader van de nieuwe Wmo en Jeugdwet. Om tot een advies te komen, is een centrale vraag geformuleerd: Wat zijn de mogelijkheden voor de gemeente Heemskerk om te voorkomen dat zij aansprakelijk wordt gesteld in het aanbestedingsproces bij het contracteren van zorgverleners in het kader van de nieuwe Wmo en Jeugdwet.
Het onderzoek is gebaseerd op literatuur-, jurisprudentie-, praktijk- en dossieronderzoek. Er zijn handboeken voor het bestuursrecht, aanbestedingsrecht en het privaatrecht geraadpleegd om het juridisch kader te schetsen. Uit het literatuuronderzoek blijkt dat de gemeente Heemskerk vooral de Europese aanbestedingsprocedure volgt bij de aanbesteding van nieuwe zorgtaken. Vanuit de Europese Unie zijn beginselen, richtlijnen en verordeningen opgesteld om het aanbestedingsproces te reguleren.
Het jurisprudentieonderzoek toont aan dat de uitleg van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur van de civiele en de bestuursrechter inderdaad verschillen. De gemeente Heemskerk moet rekening houden met een andere interpretatie van zowel het vertrouwensbeginsel en het fair-play-beginsel als het gelijkheidsbeginsel. De civiele rechter kijkt minder naar de bevoegdheidsvraag bij het vertrouwensbeginsel dan de bestuursrechter. Daarnaast speelt in het civiele recht transparantie een grotere rol bij het fair-play-beginsel en betrekt de civiele rechter de belangen van andere partijen bij het gelijkheidsbeginsel. Uit het dossieronderzoek blijkt dat het taalgebruik bij aanbestedingsstukken heel formeel is. Bovendien zijn de digitale dossiers niet compleet, doordat de stukken destijds niet allemaal digitaal zijn ingevoerd.
Er wordt aanbevolen om de checklist uit hoofdstuk 5 van dit onderzoek toe te voegen aan de interne toolkit van de gemeente Heemskerk. Door de checklist op te nemen in de toolkit, kunnen de ambtenaren van de gemeente Heemskerk direct zien welke gevaren er op de loer liggen. Tot slot wordt aanbevolen om de aanbestedingsstukken klantvriendelijker te schrijven. Op dit moment is er sprake van formeel taalgebruik, wat lastig is voor zorgverleners. Door dit te veranderen, kunnen zorgverleners gemakkelijker een geschikt aanbod samenstellen.