Samenvatting

Door middel van een praktijkgericht kwalitatief onderzoek is gekeken naar de feitelijke en gewenste situatie omtrent de toenemende lachgasproblematiek en delinquent gedrag binnen reclasseringstrajecten van GGZ Reclassering Fivoor. Om een zo compleet mogelijk beeld hierover te krijgen heeft er literatuur- en empirisch onderzoek plaatsgevonden. Voor de literatuurstudie zijn relevante en wetenschappelijke bronnen geraadpleegd. Voor de empirische studie zijn acht reclasseringswerkers en een lachgasdeskundige geïnterviewd. Daarnaast heeft er een focusgroep interview met zeven reclasseringswerkers en één werk ondersteunend begeleider plaatsgevonden. Hierin heeft naar aanleiding van de bevindingen van dit onderzoek een discussie plaatsgevonden waaruit aanbevelingen zijn geformuleerd die ingaan op het reclasseringsbeleid, deskundigheidsbevordering, signaleringsproces, verbetering van reclasseringshulpmiddelen, samenwerking met gespecialiseerde verslavingszorg en relevant vervolgonderzoek.

Vanuit de literatuurstudie blijkt dat lachgas met name in trek is bij jongeren met een niet- westerse migratieachtergrond, omdat deze jongeren lachgas niet beschouwen als een drug en daarom minder taboe op heerst zoals op alcohol. Vanuit de wetenschappelijke literatuur blijkt dat lachgasmisbruik niet alleen kan leiden tot fysieke schade van het lichaam, maar ook kan leiden tot mentale problemen zoals acute psychoses en agressieve gedragingen. Daarnaast melden verschillende deskundigen dat lachgasmisbruik mogelijk kan leiden tot een lachgasverslaving. Dit maakt dat er aan lachgasmisbruik vele risico’s kleven. Zo blijkt uit de geraadpleegde literatuur dat lachgas mogelijkerwijs kan leiden tot delinquent gedrag waarin sprake kan zijn van geweldsmisdrijven, vermogensdelicten en een criminele levensstijl kunnen aanmoedigen. Om adequaat binnen de reclasseringscontext te reageren op de toenemende lachgasproblematiek en delinquente gedragingen binnen reclasseringstrajecten, is het belangrijk dat de reclasseringswerker kennis heeft over lachgas, wat de risico’s zijn van misbruik en hoe dit op een doelmatige wijze gesignaleerd en besproken kan worden. Vervolgens kan de reclasseringswerker zich ontfermen over de aanpak van delinquent gedrag voortkomend uit lachgasmisbruik waarin rekening wordt gehouden met een cultuur sensitieve werkwijze. Daar het gros van de lachgasmisbruikers jongeren betreft met een niet-westerse migratieachtergrond en lachgasgebruik onderdeel is van de (online)straatcultuur.

De reclasseringswerkers die aan dit onderzoek hebben meegedaan, zien hetzelfde beeld. Namelijk een toename van lachgasmisbruik en delinquent gedrag binnen hun reclasseringstrajecten. Net als de literatuur beschrijft merken de reclasseringswerkers van Fivoor op dat lachgas met name wordt gebruikt door jongvolwassenen met een niet-westerse migratieachtergrond. Delicten die zij rapporteren vanuit hun casussen zijn gewelds- en vermogensdelicten. Gezien het feit dat er bij GGZ Reclassering Fivoor steeds meer reclasseringstrajecten instromen waarin lachgas een delict gerelateerde rol heeft gespeeld vinden de reclasseringswerkers het belangrijk dat zij adequaat op het onderzochte onderwerp kunnen reageren. Vanuit de praktijk blijkt echter dat er voor een adequate handelswijze op de toenemende lachgasproblematiek en delinquent gedrag op een aantal vlakken een leemte aan kennis is. Zo weten niet alle reclasseringswerkers wat signalen van lachgasmisbruik zijn, hoe zij dit op een effectieve wijze kunnen signaleren en hoe zij lachgasmisbruik kunnen bespreken met hun cliënten. Tevens blijkt dat de reclasseringswerkers die deel hebben genomen aan dit onderzoek beperkte mate rekening houden met een cultureel sensitieve aanpak.