Samenvatting

Bij ORO (een instelling voor mensen met een beperking) is het voor de dramatherapeute, die daar werkzaam is,
lastig om drama methodisch in te zetten bij een ontwikkelingsniveau van nul tot anderhalf jaar ( ernstig
verstandelijk beperkte). Ze ervaart dat ze al snel middelen en methodes van andere disciplines in gaat zetten.
Wat zijn de mogelijkheden binnen dramatherapie hierin?
Uit vooronderzoek is gebleken dat er onder meerdere dramatherapeuten weinig kennis is met betrekking tot het
methodisch werken met een ontwikkelingsniveau van nul tot anderhalf jaar. Daarnaast kwam er uit de theorie
naar voren dat er wel wat over geschreven wordt, door Jones, Jennings, Johnson en Notermans, maar dat het
niet heel concreet wordt hoe het nu in te zetten is bij dit basale ontwikkelingsniveau. Opvallend is dat er over de
andere disciplines en hun media ( beeldend, muziek, spel en dans) veel meer geschreven is in de theorie over
het werken met dit basale ontwikkelingsniveau. Naar aanleiding van die verkregen kennis is er in dit
praktijkonderzoek onderzoek gedaan, naar wat andere disciplines voor methodes inzetten op het basale
ontwikkelingsniveau. Welke theorieën zitten daarachter? Met welke doelen werken zij? Welke werkvormen
worden er ingezet en welke effecten bereiken ze ermee? Dit alles om de hoofdvraag 'Op welke manier kan een
dramatherapeut dramatherapie methodisch inzetten bij een ontwikkelingsniveau van nul tot anderhalf jaar ?' te
kunnen beantwoorden.
Door middel van literatuuronderzoek en enkele interviews is er opzoek gegaan naar antwoorden. Middels de
inhouds- en tekstanalyse, zijn er uit de deelvragen begrippen ontdekt, die de essentie weergeven waar het
methodisch werken met een ontwikkelingsniveau van nul tot anderhalf jaar op gericht dient te zijn. Dit is
geanalyseerd door de relevantie van informatie te selecteren, te groeperen, te waarderen en sorteren om ze
uiteindelijk te coderen en in schema's te plaatsen.
De begrippen die naar voren zijn gekomen uit de methodische inzet van de andere disciplines hebben te maken
met: 1) de ouder kind interactie waar imitatie en herhalingen belangrijk zijn in de communicatie, 2) beweging;
het is belangrijk om in de therapie je afstemming te vinden bij de cliënt middels lichaam, motoriek, ritme en
zintuigen, 3) basaal spel; wat zich richt op prikkels, zintuigen en ongevormd materiaal, 4) de doelgroepen die
voornamelijk doelen hebben gericht op contact-, ontwikkeling- en hechtingsproblemen, 5) communicatie, waarin
ook interactie en herhaling belangrijk zijn maar waar ook gericht wordt op emoties, expressie, belevingen en
samenspel.
Al deze begrippen zijn, nadat dit is onderzocht in de literatuur, in te zetten binnen dramatherapie. Hier komt
echter wel wat bij kijken. Om het samenspel binnen dramatherapie namelijk goed te laten verlopen, is het nodig
dat de therapeut zelf actief meedoet. Aanbod op de interactie kan goed binnen dramatherapie, hier kan al snel
aan gewerkt worden middels rollenspel waar dan vooral wordt gericht op het fysieke, waarbij je bijvoorbeeld via
het lichaam contact maakt en de ander tot uitdrukking kan laten komen. Omdat iemand met het
ontwikkelingsniveau van nul tot anderhalf jaar geen dramaspel kan spelen is het van belang dat de
dramatherapeut dit doet. Door 'doen- alsof spel ' te gebruiken zorg je ervoor dat je 'drama' speelt met de cliënt,
en dat maakt het dat je bezig bent met dramatherapie. De therapeut kan zich hierin dan richten op rollen waarbij
gebruik wordt gemaakt van imitatie spel, met de gewenste afstemming op motorisch, lichamelijk, emotioneel,
ritmisch en zintuiglijk niveau. Naast rollen kunnen er ook attributen ingezet worden van ongevormd materiaal (
zoals stoffen of doeken met bijvoorbeeld bepaalde kleuren maar ook water en zand) om het sensomotorische/
zintuiglijke te prikkelen. Zo probeer je tot een dialoog te komen, samenspel.

ORO is an institution for people with disabilities. The dramatherapist who works there finds it hard to work
methodically with the mental age of zero and one and a half year. She finds that she quickly uses methods of
other disciplines. What are the possibilities with this in dramatherapy?
Research has shown that several other dramatherapist have little knowledge working methodical with the mental
age of zero and one and a half year. In the theory Jones, Jennings, Johnson and Notermans writs about this
subject. But they write not very specifically how to deploy it at this basal level of development in therapy.
Interestingly is that they write in theory of other disciplines (art, music, dance and play) more about working with
this basal level of developmental. The research in this practice study focuses, on account of that knowledge,
into the deployment of methods of other disciplines with the basal level of development. What theories are
behind it? Which goals do they work with? What methods are used and what effects they achieve? This all to
answer the main question ' On wish way a dramatherapist can use dramatherapy methodical by a mentally age
of zero and one and a half year?'.
Through literature and interviews I start looking for the answers. Per content and text analysis I discovered the
essence of the methods from the other disciplines. I discovered where the focus is on, by working with a basal
level of development ( from zero to one and a half year). This knowledge is analyzed by the relevance of
information to select, group, appreciate and eventually sort them to encode and model them.
The concepts that emerged from the methodical of the other disciplines relate to: 1) the elder- child interaction
where imitation and repetition are important in communication, 2) motion; it is important to the therapy. You
found alignment with the client through body, movement, rhythm and senses, 3) basal play; which focuses on
incentives, senses and unformed material, 4) Mainly targets have focused on contact, development and
attachment issues, 5) communication; Also includes interaction and repetition as important as well focuses on
emotions, expression, and ensemble experiences.
After examined this in drama literature, I can conclude that de concepts are useful for methodically stake in
dramatherapy. For doing it , it's necessary for the therapist themselves to participate actively to run a good
approach and have a good cooperation. Then you can be focused on offers of interaction, this works fine in
dramatherapy. This can work through rol- play wish is especially focused on the physical. For example, making
contact using your body so the other can come to expression. Someone whit a developmental age of zero to one
and a half year can't play a roll. The dramatherapist needs to do that, to play a rol - as if play- , its very
important because that makes it dramatherapy. During this the therapist focuses on imitation with the desired
alignment on motor, physical, emotional, rhythmic and sensory level. Besides roles attributes and unformed
material ( such as fabrics or cloth, certain colors but also water and sand) can also be used for stimulate
sensorimoter and sensory. And so you try to come to a dialogue, cooperation.