Samenvatting

Dit onderzoek richt zich op de sharing economy en de effecten die deze ontwikkeling heeft op enerzijds de samenleving en anderzijds op wonen. Doel van deze masterthesis is het verkennen of de transitie naar deeleconomie dusdanig van invloed kan zijn op onze samenleving dat daarmee een antwoord geboden kan worden op relevante maatschappelijke ontwikkelingen en om te verkennen wat de effecten zijn op het gebied van wonen, om daarmee nieuwe inzichten en voorwaarden te bieden aan bestaande danwel nieuwe woonvormen.
Deeleconomie is een belangrijke economische trend binnen de samenleving. Het is een economisch model waarin de transitie ‘van bezit naar gebruik’ centraal staat en biedt antwoord op de veranderende behoefte van consumenten. Consumenten zijn namelijk steeds minder bereid om tijd, geld en energie te verspillen en willen steeds vaker alleen nog maar voor de echte waarde (de daadwerkelijke prestatie) van een product betalen. Mensen gaan spullen en diensten op een slimmere manier met elkaar gebruiken, door persoonlijk bezit openbaar te stellen en deze onderling uit te wisselen. Daarmee worden toegang tot en prestatie van producten steeds belangrijker dan het daadwerkelijk bezitten van een product.
Hoewel er nog weinig onderzoek voorhanden is over de sharing economy, zijn voldoende handvaten gevonden om conclusies te kunnen trekken in dit onderzoek. Op een aantal aspecten zal nader onderzoek gedaan moeten worden. De conclusies zijn tot stand gekomen op basis van het bestuderen van de theorie aangaande de context van deeleconomie en maatschappelijke effecten van deeleconomie en verdiepende literatuurstudie aangaande deeleconomie en overige woonvormen op basis van het principe van delen. Daarnaast is de theorie getoetst door middel van diepte-interviews met experts.
Op basis van de gevonden resultaten zijn conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan.
Conclusies
1. De volgende effecten vanuit de sharing economy zijn kansrijk voor de samenleving. Deeleconomie is een vorm van burgerparticipatie als antwoord op de terugtredende overheid, het is een oplossing voor stedelijke problematieken, het biedt een sociale meerwaarde voor een weerbare samenleving, het biedt psychologische meerwaarde door haar bijdrage aan de eenzaamheidsproblematiek en het verhogen van de geluksfactor, het biedt kansen voor de economie, bedrijvigheid en werkgelegenheid, het bevordert de welvaart, levert een bijdrage aan armoedebestrijding, geeft op alternatieve wijze invulling aan zorg en onderwijs en draagt bij aan ecologische duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit.
2. De volgende effecten vanuit de sharing economy zijn kritisch c.q. nadelig voor de samenleving.
Het verdienmodel van deeleconomieplatforms ontbreekt vaak nog waardoor concepten niet altijd haalbaar zijn, de deeleconomie kent gevaren op het gebied van privacy, doordat een diensteneconomie ontstaat is er geen (materiële) vermogensopbouw wat risico’s met zich meebrengt, deeleconomieplatforms worden beschuldigd van oneerlijke concurrentie, gebrek aan eenduidige regelgeving heeft diverse gevolgen en belastinginkomsten worden door deeleconomie misgelopen.
3. De volgende effecten van de sharing economy zijn van toepassing op wonen.
Het inspelen en monitoren van huidige en toekomstige trends en ontwikkelingen en het voldoen aan specifieke voorwaarden bij het opzetten van een deelplatform op het gebied van wonen. Daarnaast zijn diverse aspecten uit de deeleconomie interessant voor bestaande danwel nieuwe woonvormen, zoals: de verschuiving van product naar dienst, de verschuiving van massaproduct naar persoonlijk product met sociale waarden, de verschuiving naar betalen voor gebruik en prestatie, het integreren van oude en nieuwe economische modellen, het toepassen van professionele vastgoedverhuur via Airbnb, het inspelen op nichemarkten, het slechten van praktische bezwaren om de deeleconomie te vergemakkelijken, alternatieve vormen van timesharing, het delen op basis van een flexibel (verplaatsbaar) woonproduct, de benadering van wonen als totaalconcept, het delen benaderd vanuit efficiency, het delen benaderd vanuit een specifieke behoefte en het delen benaderd vanuit financieel-duurzaam oogpunt.