Samenvatting

Dit rapport is opgesteld in opdracht van Waterschap Scheldestromen met als doel beleidsmedewerkers inzicht te geven in de mogelijkheden om de ondergrondse zoetwatervoorraad te vergroten door de effecten van drainerende sloten te verminderen. De hoofdvraag van dit onderzoek is hoe de drainerende werking van sloten verminderd kan worden om de potentie van ondergrondse zoetwaterbellen volledig te benutten. Dit van groot belang omdat deze zoetwaterbellen cruciaal zijn voor boeren en lokale bewoners tijdens droge periodes. Doordat zeeland zich in een laaggelegen gebied bevind en omringd word door de Noordzee, zijn de zoetwatervoorraden bijzonder kwetsbaar
voor schommelingen in neerslagpatronen en temperatuurstijgingen. De provincie is grotendeels afhankelijk van neerslag voor de aanvoer van zoetwater, met uitzondering van enkele regio’s die ook horizontale aanvoer hebben.

In het onderzoek worden literatuurstudies, GIS-analyses en input van experts gebruikt om de locaties van drainerende sloten te identificeren en te analyseren. Er zijn verschillende mogelijke maatregelen onderzocht en geëvalueerd op basis van technische en financiële haalbaarheid. Hieruit is naar voor gekomen dat het aanbrengen van een kleilaag de beste optie is voor het tegen gaan van drainerende sloten.

Resultaten
Uit de gebiedsanalyse blijkt dat Zeeland voornamelijk uit kleigronden bestaat, met zanderige kreekruggen die geschikt zijn voor de ondergrondse opslag van zoetwater. Echter beperken drainerende sloten de effectiviteit hiervan. Het aanbrengen van een kleilaag blijkt uit de literatuur de meest effectieve maatregel om dit effect tegen te gaan, ondanks de hogere kosten. De GIS-analyse heeft geholpen bij het in kaart brengen van drainerende sloten en de omliggende gebieden die potentieel geschikt zijn voor zoetwateropslag. De kaarten tonen gebieden met kleigronden en de locaties van kreekruggen waar zandige structuren aanwezig zijn, wat essentieel is voor de opslag van zoetwater.

Haalbaarheid
De kleilaag is duur door de aanschaf en het transport van klei, evenals de benodigde arbeid voor het aanbrengen en onderhoud van de laag. Een kostenraming, gebaseerd op een case studie in Noord Gouwe, schat de kosten op ongeveer €32,50 tot €35,00 per vierkante meter slootprofiel . Naast de financiële en technische aspecten, is ook gekeken naar de maatschappelijke haalbaarheid. De verbeterde zoetwaterbeschikbaarheid heeft voordelen voor landbouw, natuurbehoud en biodiversiteit, wat de investering op de lange termijn rechtvaardigt.

Conclusies
Het rapport concludeert dat het implementeren van een kleilaag rond drainerende sloten op de lange termijn aanzienlijke voordelen biedt, ondanks de hogere kosten. Deze maatregel kan bijdragen aan een duurzame zoetwaterstrategie voor Zeeland, door de zoetwaterbeschikbaarheid te verbeteren, de waterkwaliteit te verhogen en de biodiversiteit te bevorderen.