Samenvatting

Dit onderzoek gaat op zoek naar de opvangmogelijkheden van gemeenten ten aanzien van uitgeprocedeerde asielzoekers. Uitgeprocedeerde asielzoekers hebben op grond van internationale regels recht op opvang. Deze regels vloeien voort uit niet bindende verdragen, die wel zijn geratificeerd. In de nationale wet- en regelgeving is het recht op opvang voor een ieder echter onvoldoende geïmplementeerd. De Nederlandse regering wil de internationale regels tegemoet komen door een tijdelijke voorfase van de VBL in te stellen. Het beleid is in strijd met niet bindende internationale regels (niet bindende regels hebben geen voorrang op het nationaal recht) omdat er uiteindelijk toch mensen op straat kunnen belanden. Al zijn bepaalde internationale regels niet voor een ieder verbindend, zijn deze regels wel gezaghebbend en kunnen door rechters worden geïnterpreteerd in hun uitspraak. Een rechter kan dus alsnog bepalen dat de Rijksoverheid een ieder een sobere bed, bad en brood-voorziening moet bieden, waar geen tijdslimiet aan vast zit en die niet locatie gebonden is. Het is op dit moment niet duidelijk of het voorgenomen beleid van de regering geaccepteerd wordt door de gerechtelijke instanties. Dit wordt waarschijnlijk pas duidelijk als het beleid is doorgevoerd, want rechters oordelen over de huidige situatie en niet over de toekomstige situatie. Vooralsnog wordt er van twee scenario’s uitgegaan: (1) het standpunt van de regering wordt aangenomen en (2) het standpunt van de regering wordt niet (al dan niet volledig) aangenomen, wat tot gevolg kan hebben dat de gemeenten alsnog structureel opvang mogen bieden. Op basis van deze twee scenario’s zijn er aanbevelingen gedaan.