Samenvatting

In mijn onderzoek heb ik het werk van maatschappelijk werkers van Stichting Nidos belicht in het kader van de voogdij bij getraumatiseerde AMA's (alleenstaande minderjarige asielzoekers). Deze (voogdij)maatschappelijk werkers komen over het algemeen tijdens hun opleiding weinig in aanraking met vluchtelingen en de PTSS.
Mijn vermoeden dat de nodige kennis over PTSS niet aanwezig is bij de voogden van Stichting Nidos werd in dit onderzoek bevestigd. Omdat tijdens hun opleiding weinig aandacht besteedt wordt aan de psychiatrische problematiek, zijn zij gedwongen om zelf kennis te vergaren over dit verschijnsel. Om deze redenen vond ik het noodzakelijk om een uiteenzetting te geven over de aanwezige kennis en ervaring op dit moment wat betreft de begeleiding van PTSS bij AMA's. Dit is tegelijkertijd het doel van mijn onderzoek.
Dit onderzoek is deels gedaan door het bestuderen van de literatuur, eigen ervaring met de doelgroep als laatste door een voogd te interviewen die belast is met de begeleiding van AMA's. De vraagstelling in het onderzoek luidt: wat zijn de uitgangspunten voor voogdijmaatschappelijk werkers in de begeleiding van AMA's met PTSS? Om mijn vraagstelling te kunnen beantwoorden, is het noodzakelijk om eerst een aantal begrippen van het theoretische kader te beschrijven. De scriptie is ook tweedelig. In de eerste deel worden er vooral de achtergronden van PTSS beschreven. Dit is gedaan door het ontstaan, ziektebeeld, symptomen en gevolgen van trauma's te beschrijven. Daarvoor is een literatuurstudie over het oorlogstrauma gedaan. Tevens is er gekeken of er methodieken ontwikkeld zijn voor AMA's als doelgroep of over PTSS als problematiek. Helaas zijn de problemen van AMA's in Nederland en voogdij weinig in de literatuur vertegenwoordigd. Om die reden was het soms lastig zoeken naar de literatuur en dat verklaart de wat oudere literatuur die gebruikt is in mijn scriptie.
In het tweede deel van mijn scriptie heb ik aan de hand van de literatuur en een interview met een voogd de taken en attitude van de voogd beschreven. Daarbij heb ik de nadruk gelegd op de begeleiding van getraumatiseerde AMA's en wat nodig is voor een goede hulpverleningsrelatie.
In eerste instantie hoort de voogd het toezicht te houden op het gehele traject rondom de pupil. Van daaruit zal hij niet alleen de juiste opvang en begeleiding bij derden realiseren, maar ook belangstelling tonen in de persoon zelf, zijn verleden, achtergrond en ontwikkeling. De rol van de voogd is ook voorlichting geven over de PTSS en de hulpverlening in Nederland. Verder is het van belang dat de voogd zorg draagt voor een gestructureerde en zinvolle dagbesteding van de jongere. Dit moet hij ook bewaken.
4
Wat betreft de psychische gesteldheid van de jongere; de voogd dient de signalen hierover op te vangen en goed te ordenen. Hierbij is consultatie met zijn collega's belangrijk, maar ook met instellingen zoals GGZ en Pharos.
Bij de verwerking van trauma's dient men uit te gaan van de kracht van de jongere. De werker kan deze kracht versterken door samen met de jongere een sociaal netwerk te creëren. Mocht er blijken dat de jongere gebruik moet maken van de psychotherapie, dan zal de werker hem doorverwijzen uitgaande van de persoon en zijn probleem. Tijdens de therapie zal de werker de jongere ondersteunen door randvoorwaarden te scheppen.
Hieruit kunnen we concluderen dat voor een goede begeleiding van AMA's met PTSS de voogd rekening dient te houden met de persoon van de jongere en zijn probleem. Tevens moet de voogd belangstelling tonen voor zijn verleden, achtergrond en ontwikkeling. Ten slotte moet de voogd toezien op een zinvolle en gestructureerde dagbesteding van de jongeren, want dit is de voorwaarde voor een succesvolle behandeling van trauma's.