Samenvatting

In de vrije situaties op CBS Sjaloom doen zich gedragsproblemen voor bij kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum uit de bovenbouw. De huidige curatieve aanpak[HSP3] lijkt op de lange termijn niet effectief, waardoor een handelingsverlegenheid is ontstaan. Naar aanleiding van positieve uitkomsten van onderzoeken naar de effectiviteit van Positive Behaviour Support (PBS) bij gedragsproblemen is dit onderzoek opgezet met als centrale vraag:
Welke interventies vanuit Positive Behavior Support kunnen ingezet worden om gedragsproblemen bij kinderen met autisme in de bovenbouw op CBS Sjaloom te verminderen in de vrije situaties?
Eerst is onderzoek gedaan naar de voorkomende gedragsproblemen en de huidige aanpak hiervan op CBS Sjaloom. Hieruit blijkt dat verbaal probleemgedrag het meest voorkomt. Daarnaast blijkt er geen eenduidige visie te zijn hoe probleemgedrag het best aangepakt kan worden en is de huidige aanpak vooral curatief en gericht op de korte termijn. Verder komt naar voren dat richting de leerlingen geen duidelijke verwachtingen worden gesteld.
Vervolgens is onderzocht welke belemmerende factoren ertoe bij kunnen dragen dat juist kinderen met autisme probleemgedrag vertonen in de vrije situaties en aan welke ondersteuning leerlingen met autisme zelf behoefte hebben. Uit onderzoek onder leerkrachten en ouders blijkt dat de belangrijkste belemmering is dat de kinderen met autisme moeite hebben met veranderingen. Voorspelbaarheid in tijd en voorbereiding op veranderingen zijn volgens de leerlingen zelf voor verbetering vatbaar. Daarnaast geven ze aan het moeilijk te vinden om zelf problemen op te lossen en gepast te reageren als ze iets niet leuk vinden.
Alle verkregen onderzoeksresultaten zijn benut om een PBS actieplan te ontwerpen om de vastgestelde gedragsproblemen in de vrije situaties te verminderen. Dit actieplan is uitgevoerd en na een maand is onderzocht of een verbetering te zien is. Hoewel de periode erg kort is blijkt uit de voorlopige resultaten dat het probleemgedrag in bijna alle gebieden licht is afgenomen. Een langere toepassingsperiode van de ingezette interventies is nodig om hierover een definitieve uitspraak te doen[HSP4].