Samenvatting

De focus van dit onderzoeksrapport is de opvang van nieuwkomers in de Amsterdamse sociale basis en in het bijzonder de rol van de opbouwwerker daarbij. De basis vormt een meerjarig onderzoek met als dataverzameling focusgroepen met opbouwwerkers, een verdiepende case study rondom een opbouwwerker en twee uitgewerkte praktijkvoorbeelden. In het onderzoek staan twee thema’s centraal: de taakopvatting van de opbouwwerker en de samenwerkingspraktijken rondom de opvang van nieuwkomers. We zagen dat opbouwwerkers vanuit verschillende taakopvattingen met nieuwkomers werken. We hebben dit omschreven als een continuüm met aan de ene kant de faciliterende opbouwwerker en aan de andere kant de activerende opbouwwerker. Faciliterende opbouwwerkers stellen het eigen initiatief van bewoners centraal stellen en faciliteren. De case study liet ook zien dat een goede opvang en ondersteuning van nieuwkomers samenwerking vergt. Opbouwwerkers werken samen met verschillende informele en formele partijen in de sociale basis en de aankomstinfrastructuur. Deze partijen hebben allemaal een eigen rol en expertise, waar de opbouwwerker slim gebruik van moet maken. We constateren dat er behoefte is aan meer houvast in het werken met nieuwkomers. Opbouwwerkers geven aan dat het in de praktijk moeilijk is om hun generieke taak uit te voeren en tegelijk voldoende kennis over deze (en andere) specifieke doelgroep(en) te ontwikkelen. Daarnaast zagen we een duidelijke roep om meer structurele vormen van samenwerking. Opbouwwerkers en andere (sociale) professionals geven aan dat dit nodig is om nieuwkomers goed te laten aansluiten bij de sociale basis. Om dit in de praktijk mogelijk te maken zou dit structureler ondersteund moeten worden, zowel in beleid als in de dagelijkse uitvoeringspraktijk. Daarbij moet de waardevolle praktijkkennis van opbouwwerkers worden betrokken.