Samenvatting

Het landschap heeft de afgelopen decennia veel veranderingen ondergaan. Door schaalvergroting zijn veel houtige landschapselementen verdwenen in het landschap. Houtige landschapselementen zoals: heggen, hagen, houtsingels en houtwallen leveren tal van ecosysteemdiensten. Deze diensten brengen voordelen mee voor biodiversiteit, klimaat, maatschappij en de agrarische onderneming. Te denken valt aan diensten zoals: koolstofvastlegging, afname erosie door wind en water en verkrijgen van vitale insecten-, planten- en dierenpopulaties. Beleidsmatig is vastgesteld dat er 10% meer groen-blauwe dooradering (GBDA) moet komen. Deze GBDA bestaat uit natuurlijke oevers, poelen en kruiden- en bloemrijke randen en de eerdergenoemde houtige landschapselementen. Agrariërs kunnen een grote bijdrage leveren aan deze 10% aangezien ongeveer de helft van het landgebruik agrarisch is in Nederland. Het is daarom belangrijk dat er voldoende draagvlak is voor houtige landschapselementen onder agrariërs. De pachtgronden van a.s.r. kunnen mogelijk een rol spelen bij de transitie van het landelijk gebied in de GBDA. Dit onderzoek had daarom als doel te achterhalen hoeveel draagvlak er is voor de aanleg van houtige landschapselementen onder pachtende agrariërs bij a.s.r. Hierbij was de hoofdvraag: hoe kunnen agrarische ondernemers, die pachten bij a.s.r. real estate, gestimuleerd worden voor de aanleg en onderhoud van houtige landschapselementen op basis van ecologische, maatschappelijke en economische baten? Daarnaast was de insteek om agrariërs te identificeren die voor de aanleg van houtige landschapselementen zijn. Voor deze agrariërs is een aanleg- en onderhoudsplan opgesteld. Allerlaatst zijn de aanleg- en onderhoudskosten, maatschappelijke, ecologische en economische baten in beeld gebracht. Hier is vervolgens een factsheet van gemaakt om kennis te verschaffen aan agrariërs. Door middel van het houden van interviews is het draagvlak bepaald op thema’s als: kennis, motivatie en behoeftes. Het resultaat was dat agrariërs nog niet warmlopen voor de aanleg van houtige landschapselementen. In dit onderzoek zijn twee van de zestien geïnterviewde agrariërs gemotiveerd voor het aanleggen van houtige landschapselementen. De meeste agrariërs wilden enkele voorwaarden weten voordat de aanleg van houtige landschapselementen werd overwogen. Deze voorwaarden gingen over: het rondkrijgen van het verdienmodel, de afwaardering van de grond en hinder van het houtige landschapselement. De marginale kennis over subsidiëring bij agrariërs kan meegespeeld hebben in de sceptische houding tegenover houtige landschapselementen. Om meer draagvlak voor houtige landschapselementen te krijgen onder agrariërs is het belangrijk dat er een goede kennisverschaffing en begeleiding is vanuit a.s.r. De rentmeester speelt een cruciale rol in het verschaffen van deze kennis doordat hij dichter bij de praktijk staat. Kennisverschaffing kan ook plaatsvinden door de opgestelde factsheet. Naast acties vanuit a.s.r. dient er ook toekomstperspectief geboden te worden door de overheid. Subsidieregelingen zijn niet eenduidig en niet concurrerend met verlies in opbrengst. Om toekomst perspectief te bieden moeten de regelingen eenvoudiger worden en een verdienmodel sluitend worden gemaakt door bijvoorbeeld de diensten van een houtig landschapselement te belonen. Deze diensten zijn dan onderdeel van het verdienmodel en kunnen zorgen voor een heroverweging van de aanplant van houtige landschapselementen.