Samenvatting

Volgens schattingen van de Federale kamer van Psychotherapeuten lijdt ongeveer een op de vijf vluchtelingenkinderen in Duitsland aan een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Officiële diagnoses en gerelateerde psychologische hulp zijn zeer zeldzaam (BPtK, 2015). Aanhoudende symptomen kunnen leiden tot aanzienlijke gevolgschade (Ruf, 2018). Therapeutische maatregelen kunnen helpen om deze stoornissen te verminderen. Dramatherapie werd voor het eerst gebruikt om dit onderzoek uit te voeren aan de Realschule Friesoythe. Het doel van het onderzoek was om het potentieel van dramatherapie in de behandeling van PTSS te onderzoeken met behulp van de systemische N=1 methode, zowel kwalitatief (interviews) als kwantitatief (vragenlijsten). De N=1 omvat zowel een individuele patiënt als zijn netwerk. Deze werd gevormd door de ouders van de patiënt en de dramatherapeute die de therapie uitvoert. Een andere vraag was of en onder welke omstandigheden de behandeling in het dagelijkse schoolleven kan worden geïntegreerd.
De gebruikte dramatherapeutische methode was een geïmproviseerd rollenspel waarin wordt aangenomen dat de patiënt zich bij de keuze van een rol laat leiden door onbewuste impulsen, die leiden tot de vervulling van zijn behoeften en daarmee tot de oplossing van innerlijke conflicten en een vermindering van zijn symptomen. De patiënt was een 14-jarige jongen die met zijn gezin onder catastrofale omstandigheden Irak moest ontvluchten. Hij vertoonde kenmerken van PTSS in alle symptoomgebieden.

Uit deze onderzoek blijkt, dat een in het dagelijkse schoolleven geïntegreerde behandeling alleen onder bepaalde voorwaarden kan worden uitgevoerd. Een effect van de dramatherapeutische interventies kon worden waargenomen. Een meetbare vermindering van de symptomen was alleen waarneembaar vanuit het standpunt van de patiënt zelf. De resultaten van het netwerk vertoonden een licht stijgende tendens van symptomen. De resultaten zijn echter onbetrouwbaar door een gebrek aan overeenstemming tussen de verschillende leden van het netwerk.
Kwalitatieve resultaten vanuit het oogpunt van de ouders van de patiënt lieten een sterke toename van de symptomen zien. Volgens de uitvoerende dramatherapeute was vooral op het gebied van intrusieve symptomen, spraak van verbetering. De patiënt zelf ervoer de therapeutische ingrepen als behulpzaam en ondersteunend. Hij voelde dat de symptomen waren afgenomen en was daardoor beter in staat om de dagelijkse routines aan te kunnen.