Samenvatting

Op basis van het Akkoord van Parijs in 2015 is het Friese veenweideprogramma ‘Foarút mei de Fryske feangreiden’ opgesteld. Om in Friesland een reductie van 0,4 Mton CO2-equivalenten in 2030 te kunnen realiseren is een verhoging van het peil nodig. De ontwikkeling van kruidenrijk grasland zal hier een grote rol in spelen. De ontwikkeling van kruidenrijke graslanden op voormalig intensief beheerde landbouwgronden in het Friese veenweidegebied verloopt echter niet altijd zoals gewild. In de praktijk komt de ontwikkeling van kruiden moeilijk op gang, terwijl de ongewenste Pitrus (Juncus effusus) bedekking toeneemt. Het doel van het onderzoek is achterhalen welke stuurknoppen de ontwikkeling van kruidenrijke graslanden beïnvloeden en hoe deze ingezet kunnen worden om kruidenrijk grasland te realiseren. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: ‘Welke stuurknoppen en factoren beïnvloeden de ontwikkeling van voormalig intensief beheerde graslanden naar extensief beheerde kruidenrijke graslanden in het Friese veenweidegebied, en welk advies kan worden uitgebracht over de inzet van deze stuurknoppen?’ Dit onderzoek richt zich op de geschiedenis van 77 percelen. Er is gekeken naar verschillen in het historische peil-, bemesting- en overig beheer, de huidige Pitrus bedekking, kruidenrijkdom en vegetatie.De vegetatieklasse is gebruikt als indicator voor de voedselrijkdom. Er zijn complexe verbanden gevonden tussen de stuurknoppen en de kruidenrijkdom en vegetatieklasse. En er is een advies opgesteld voor de ontwikkeling van kruidenrijk grasland. Tenslotte worden aanbevelingen voor vervolgonderzoek gedaan met betrekking tot parameters die vestiging van kruiden en Pitrus beïnvloeden, de interactie van de stuurknoppen en de bodemstructuur van percelen.