Samenvatting

  Het Nederlandse zorgstelsel staat, door een samenloop van veelal ingewikkelde omstandigheden, onder toenemende druk. Het tegemoet treden van zulke complexe uitdagingen en vraagstukken lukt soms alleen door samen te werken met andere organisaties. Om de krachten te bundelen op inkoopgebied, zijn steeds meer zorgorganisaties verenigd in inkoopsamenwerkingsverbanden. Uit zowel de praktijk als wetenschap blijkt echter dat deze samenwerking niet altijd effectief is. Als gevolg hiervan staan de InkoopAlliantie Ziekenhuizen en haar leden momenteel voor een dilemma, de ambitie bijstellen of het organisatorisch ontwerp aanpassen.
  In deze meesterproef is onderzoek gedaan naar een effectieve samenwerking en een gezonde balans tussen de ambitie en het organisatorisch ontwerp van inkoopsamenwerkingsverbanden in de zorg in het algemeen en samenwerking binnen de InkoopAlliantie Ziekenhuizen in het bijzonder. Het onderzoek bestond uit drie fases: een enquête onder de direct betrokken medewerkers van de InkoopAlliantie Ziekenhuizen (fase 1), zes interviews met medewerkers van andere (inter)nationale inkoopsamenwerkingsverbanden van zowel binnen als buiten de zorg (fase 2) en een enquête onder het management en bestuur van de InkoopAlliantie Ziekenhuizen (fase 3). Hierbij is de theorie en de output van de voorgaande fase gebruikt als input voor de daaropvolgende onderzoeksfase. 
  Uit het onderzoek is gebleken dat de meerderheid van de respondenten de ambitie heeft om de samenwerking op diverse (inkoop)gebieden te intensiveren en te verbreden. Alles in ogenschouw genomen, past een nauwe samenwerking tussen de medewerkers van de kernorganisatie en die van de leden het beste bij deze ambitie. Het zwaartepunt van de medewerkers van de kernorganisatie dient hierbij te liggen op de expertise, uitvoering en implementatie van (inkoop)projecten en het managen van de hieruit voortvloeiende afspraken. De focus van de medewerkers van de ziekenhuizen zelf dient te liggen op inhoudelijke expertise en het coördineren van de overige activiteiten.
  Om succesvol en effectief samen te kunnen werken zijn algemene organisatieaspecten en specifieke factoren voor het samenwerken in een inkoopsamenwerkingsverband van belang. Deze onderdelen zijn essentieel om het gewenste ambitieniveau te bereiken. Vertrouwen, draagvlak, duidelijkheid, commitment en tijd zijn hierbij onontbeerlijk. Wanneer deze basis - inclusief de bijbehorende personele formatie - op orde is, kan de samenwerking verder uitgebreid worden. Hierbij kan het beste gestart kan worden met laag-complexe activiteiten. Vervolgens kan geleidelijk uitgebreid worden naar hoog complexere domeinen en kan beperkt uitgebreid worden in het aantal leden, waarbij het voor dit twee punt belangrijk is dat vooraf getoetst wordt of het potentiële nieuwe lid past bij de organisatie.