Samenvatting

De pilot ‘Toekomstige Zorgplanning (TZP) bij patiënten met Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD)’ is ingezet om TZP op een meer tijdige, structurele en passende wijze te introduceren en te bespreken met patiënten met COPD en hun naasten, in tegenstelling tot het huidige beleid. Het Centrum Ondersteunende & Palliatieve Zorg (COPZ) beschikt echter niet over de meest actuele stand van zaken uit de wetenschappelijke literatuur omtrent ervaringen van zorgverleners met TZP bij patiënten met COPD en het gebruik van instrumenten om TZP bespreekbaar te maken. Tevens is behoefte aan onderzoek naar de ervaringen van zorgverleners die uitvoering geven aan de pilot ‘TZP bij patiënten met COPD’. Door onderzoek naar bovenstaande onderwerpen wordt het voor de opdrachtgever duidelijk waar mogelijke verbeterpunten liggen in het stappenplan TZP.
Het doel van dit onderzoek is om aanbevelingen op te stellen voor het optimaliseren van het stappenplan TZP bij patiënten met COPD. Aangezien het stappenplan TZP nog niet structureel is geïntegreerd in het transmurale zorgpad voor patiënten met COPD, zijn aanbevelingen relevant voor het optimaliseren van het stappenplan TZP. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: ‘Hoe kan het stappenplan TZP bij patiënten met COPD worden geoptimaliseerd vanuit het perspectief van de zorgverlener?’.
Om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag zijn verschillende methodes volgens het HCD-model toegepast (IDEO, 2015). Allereerst is de methode ‘Secondary Research’ toegepast, oftewel een literatuuronderzoek. Vervolgens is de methode ‘Group Interview’ toegepast, oftewel een focusgroep-interview met deelnemers die betrokken zijn bij de pilot. De onderzoeksresultaten zijn uitgewerkt middels toepassing van de methodes ‘Find Themes’ en ‘Top Five’. Voor de totstandkoming van het beroepsproduct zijn de methodes ‘Get Visual’, ‘Get Feedback’ en ‘Integrate Feedback and Iterate’ toegepast.
Uit het literatuuronderzoek naar ervaringen onder zorgverleners bleek dat verschillende barrières worden ervaren die maken dat TZP niet of pas laat in het ziektebeloop wordt geïntroduceerd. De meest voorkomende barrières zijn: onvoorspelbaarheid van de prognose, angst om hoop bij patiënten te ontnemen en organisatorische belemmeringen zoals gebrek aan tijd, continuïteit van de zorg en formele training. Daarnaast zijn een tweetal instrumenten naar voren gekomen om TZP bespreekbaar te maken: het gebruik van een script en de behoefte aan een training hiervoor alsmede een training voor gespreksvaardigheden. 
Uit het focusgroep-interview kwamen verschillende ervaringen, opvattingen en ideeën naar voren van zorgverleners die uitvoering geven aan de pilot ‘TZP bij patiënten met COPD’. Hieruit zijn drie hoofdthema’s geformuleerd: communicatie, TZP-instrumenten en behoeften deelnemers. Deze hoofdthema’s zijn gebruikt voor het opstellen van de aanbevelingen voor het stappenplan TZP. De aanbevelingen zijn weergegeven op een poster, hierop hebben de deelnemers feedback kunnen geven. De feedback betrof het nader concretiseren van een aantal aanbevelingen en verbeterpunten op de vormgeving van de poster. Deze feedback is verwerkt en resulteerde in de totstandkoming van het definitieve beroepsproduct.