Samenvatting

Landelijk stroomt 50% van de mbo-niveau 4-leerlingen door naar een hbo-vervolgopleiding. Hierbij is het essentieel dat het doorstroomperspectief even belangrijk wordt als het arbeidsperspectief (Mbo Raad, 2019), omdat het vroegtijdig uitvallen van studenten risico’s met zich meebrengt, zoals de vergrote kans op werkloosheid, deelname aan criminele activiteiten en middelengebruik (Sayegh, Stanley, Barnett, & Spruijt-Metz, 2017). Opvallend is dat gemiddeld 6,3% meer studenten uitvalt bij de hbo-opleiding Social Work dan bij andere opleidingen van Avans Hogeschool Breda (Dienst Uitvoering Onderwijs, 2018). Dit is de aanleiding om zowel mbo-leerlingen op niveau 4 van de sector Zorg en Welzijn van Curio, als de eerstejaars hbo-studenten Social Work van Avans te betrekken bij het onderzoek. Om het risico op uitval van mbo-niveau 4-leerlingen in het eerste jaar van de hbo-opleiding Sociale Studies te reduceren, is het noodzakelijk hen te begeleiden en voor te bereiden op de vervolgopleiding.”

Het afstudeeronderzoek heeft als doel Curio, een regionaal opleidingscentrum en aanbieder van een groot aantal middelbaar beroepsonderwijs- en agrarische opleidingen in West-Brabant, te adviseren over de begeleidingswijze bij de ontwikkeling van de tien gevraagde hoger beroepsonderwijs (hbo-)vaardigheden, zodat de mbo-niveau 4-leerling van de sector Zorg en Welzijn het eerste jaar van de hbo-vervolgopleiding positief kan afronden. Het afstudeeronderzoek geeft antwoord op de onderzoeksvraag: Op welke manier kan Curio de huidige mbo-niveau 4-studenten van de sector Zorg en Welzijn begeleiden in het ontwikkelen van de tien gevraagde hbo-vaardigheden om succesvol het eerste jaar van de hbo-studie Social Work aan de Academie voor Sociale Studies van Avans te doorlopen?

Het onderzoek is uitgevoerd volgens de mixed method, waarbij kwalitatief en kwantitatief onderzoek is uitgevoerd bij studieloopbaanbegeleiders van zowel de mbo- als hbo-onderwijsinstelling, eerstejaarsstudenten Social Work, laatstejaars-mbo-leerlingen en vergelijkbare onderwijsinstellingen. Literatuuronderzoek is gecombineerd met resultaten uit interviews, enquêtes en werkbezoeken om antwoord te geven op de onderzoeksvragen.

Uit de resultaten van het mixed method-onderzoek blijkt dat een veilig groepsklimaat, de studieloopbaanbegeleider als coach en het gebruikmaken van elkaars ervaringsdeskundigheid van belang zijn bij het begeleiden van een complexere en diverse doelgroep (Reekers, 2005). Dit duidt erop dat de informatievoorziening en de hbo-studievaardigheden verbeterd moeten worden zodat de mbo-niveau 4-leerling een overzicht heeft van de keuzemogelijkheden. Daarnaast dient het onderwijs zich te richten op ontwikkeling van de studievaardigheden plannen en zelfstandig werken, informatie zoeken en verwerken, teksten lezen en leren, analyseren, onderzoeken en verslagen maken. Een mogelijkheid om de keuzemogelijkheden overzichtelijk te maken is de bijeenkomst Curious, waarbij mbo-niveau 4-leerlingen, betrokkenen uit het werkveld, alumni en externe partners in gesprek gaan. De loopbaanregie van de student blijft bij zichzelf.