Samenvatting

Er is een acuut tekort aan betaalbare permanente huisvesting voor starters en statushouders.
Veel mensen vluchten het land uit vanwege geweldsdelicten, wat leidt tot een grotere toestroom van
vluchtelingen. Ook worden er in de toekomst meer klimaatvluchtelingen³ in Europa verwacht. Een
groot aantal gemeenten in Nederland loopt achter op de doelstelling van de overheid voor het
huisvesten van vluchtelingen. Daarnaast komen starters moeilijk aan een woning. Tegelijkertijd is er
een overschot aan leegstaande kantoorpanden. Er is nog geen adequate bouwkundige en eenvoudige
oplossing om de veranderende woonbehoefte binnen leegstaande kantoorpanden door bewoners zelf
te laten bouwen.
Het doel is om betaalbare permanente huisvesting te creëren in leegstaande kantoorpanden
door middel van zelfbouw. De ontwikkeling van een project wordt gezamenlijk met de opdrachtgever
uitgevoerd waarbij nadrukkelijk de eindgebruiker betrokken wordt. Naar verwachting zal dit kosten
besparen tijdens de uitvoering en integratie bevorderen. Door gebruikers te betrekken in het volledige
bouwproces zal men voldoening halen uit de zelf gecreëerde woning. De manier waarop herbestemd
wordt dient eenvoudig te zijn voor de zelfbouwer, zodat deze zoveel mogelijk bij het proces kan
worden meegenomen. Tevens is er een tekort aan werknemers in de bouw en kan dit de gebruikers
prikkelen om een technische opleiding te gaan volgen.
De eerste stap om de hoofdvraag te beantwoorden is het uitvoeren van literatuuronderzoek
naar de verschillende woonbehoeften en culturele achtergronden van statushouders en starters in de
woningmarkt. Ook zijn er verschillende bouwkundige eisen en richtlijnen onderzocht. Dit heeft
geresulteerd in ruimtematjes, waarbij de gebruiker meer vrijheid krijgt bij de indeling van de woning.
De tweede stap is het beoordelen van bestaande bouwsystemen aan de hand van relevante
criteria, waaruit blijkt dat veel systemen geen rekening houden met installaties. Daarnaast hebben
beide onderzoekers geparticipeerd in een bouwkundig project van de TU/e waarin verschillende
alternatieven voor bouwsystemen zijn ontwikkeld. Tijdens het bouwkundig project is gebleken dat er
behoefte is aan een nieuw wandsysteem waarbij flexibiliteit en geïntegreerde installaties een
belangrijke rol spelen. Om die reden hebben beide afstudeerders een nieuw wandsysteem ontwikkeld.
In het proces is het nieuwe wandsysteem voorgelegd aan verschillende professionals om het te
optimaliseren op verschillende eigenschappen.
De derde stap is het efficiënt overbrengen van bouwkundige kennis naar de gebruiker. Mensen
kunnen worden onderverdeeld in bepaalde kennisniveaus. Verschillende soorten kennisoverdracht
zijn gekoppeld aan de verwachte leerniveaus van de Taxonomie van Bloom, waaruit blijkt dat video in
combinatie met bouwbegeleiding alle leerniveaus tackelt. Daarnaast tackelt deze combinatie ook de
meeste kennisniveaus.
Het antwoord op de hoofdvraag is een totaalpakket bestaande uit ruimtematjes ingespeeld op
verschillende aspecten, een nieuw wandsysteem aangevuld met een plug & play unit en een efficiënte
kennisoverdracht die naar verwachting voor mensen met verschillende achtergronden geschikt is. Het
systeem is makkelijk uitvoerbaar voor mensen met minimale bouwkundige kennis, omdat de plug &
play unit wordt geplaatst door professionals waardoor moeilijk installatiewerk uit handen wordt
genomen voor de gebruiker. Daarnaast speelt het systeem in op de behoefte aan flexibiliteit vanwege
de flexibele installatiepunten, het demonteerbaar systeem en ontwerpvrijheid bij de gebruiker.
Een beperking in het onderzoek zijn de criteria die bepaald zijn door een brainstorm sessie en
dus onvoldoende wetenschappelijk zijn onderbouwd. Naast veranderde woonbehoeften is betaalbaarheid
belangrijk. Echter lag de volledige focus niet op betaalbaarheid. In een vervolg onderzoek kan
de criteria beter wetenschappelijk worden onderbouwd en enigszins worden gewijzigd, zodat er een
goedkoper systeem kan worden gecreëerd. Een ander groot aandachtspunt is het in het praktijk testen
van het bouwsysteem, brandveiligheid, geluid en demonteerbaarheid. Dit geeft meer duidelijkheid
over de kwaliteit en inzicht voor eventuele verbeteringen van het wandsysteem.