Samenvatting

De probleemstelling van dit onderzoek is als volgt: In gezinshuizen worden plaatsingen vaak vroegtijdig afgebroken. Hierin spelen meerdere aspecten een rol, onder andere problemen in de hechtingsrelatie. Gezinshuisouders geven signalen af dat ze moeite hebben met het vormgeven van de hechtingsrelatie met de opgenomen adolescenten. Lichaamsmentalisatie blijkt hierbij een belangrijk aspect. Er is weinig bekend over lichaamsmentalisatie en hoe dit bijdraagt aan de gehechtheidsrelatie tussen de gezinshuisouder en de adolescent.

Vanuit deze probleemstelling is de volgende hoofdvraag opgesteld: Wat is het belang van lichaamsmentalisatie op de hechtingsrelatie met adolescenten en hoe geven gezinshuisouders hier vorm aan in de dagelijkse interactie binnen gezinshuizen? Allereerst wordt er onderzoek gedaan naar het begrip lichaamsmentalisatie. Vervolgens wordt er gekeken naar het belang van lichaamsmentalisatie bij het aangaan van een hechtingsrelatie. Tot slot wordt er in het praktijkonderzoek gekeken naar gezinshuisouders en hoe zij lichaamsmentalisatie inzetten in de dagelijkse interactie met adolescenten.

Deelvraag één en twee is beantwoord met behulp van literatuuronderzoek en deelvraag drie is beantwoord met behulp van de conversatieanalyse. In dit onderzoek zijn beelden gebruikt van zes geselecteerde gezinshuizen rondom de avondmaaltijd (van 16:00-19:00 uur). Om de validiteit van de onderzoeksuitkomsten te verhogen, worden er verschillende onderzoeksmethodes gebruikt (Baarda, Bakker, Fischer, Julsing, Peters, van der Velden & de Goede, 2013). Dit onderzoek wordt gedaan met behulp van literatuuronderzoek en de conversatieanalyse.

De belangrijkste uitkomsten van dit onderzoek zijn dat lichaamsmentalisatie een indirecte bijdrage levert aan het vormgeven van een hechtingsrelatie. Sensitiviteit en responsiviteit leveren een directe bijdrage aan het aangaan van een hechtingsrelatie. Slot en Spanjaard (2012) benoemen dat het van belang is dat ouders het vermogen hebben om lichaamssignalen waar te nemen en hier sensitief en responsief op te reageren. Uit het praktijkonderzoek blijkt dat gezinshuisouders aspecten van lichaamsmentalisatie inzetten, dit doen zij onder andere door lichamelijke aspecten te benoemen. In mindere mate wordt lichaamsmentalisatie waargenomen waarin de gezinshuisouders alle aspecten inzetten.​