Samenvatting

"Om het logopedisch handelen te verbeteren is gekozen voor experimenteel onderzoek waarin gekeken wordt naar het effect van het gebruik van de instructieprincipes binnen de logopedische interventie bij een onderzoeksgroep (N = 4). De metingen bij de onderzoeksgroep zijn vergeleken met metingen bij een controlegroep.
Om inzicht te krijgen in de wijze waarop gespecialiseerde logopedisten op dit moment een klank-tekenkoppeling aanleren en hoe de transfer en generalisatie van de geleerde spellingkennis naar andere situaties wordt vorm gegeven is gebruik gemaakt van een vragenlijst (survey-onderzoek). Middels een literatuurstudie is er in een drietal remediërende spellingmethoden, te weten Speciale Spellingbegeleiding , De Zuid-Vallei en Spelling in de Lift , gekeken naar de wijze waarop hierin aandacht besteed wordt aan de transfer en generalisatie.

Zowel het experimenteel onderzoek als het surveyonderzoek en de literatuurstudie zijn uitgevoerd in samenwerking met collega en studiegenoot Petra van Gemeren-Horsman. Zij heeft het meesterstuk "Logopedische interventie goed geregeld!" geschreven. Beide meesterstukken zijn op hoofdlijnen gelijk. De onderzoeken zijn in opzet hetzelfde geweest. In het uitvoeringsproces zijn hier en daar wat verschillen ontstaan. De verschillen liggen verder in de aangeleerde klank-tekenkoppeling, de samenstelling van onderzoeks- en controlegroep, de locatie van de logopediepraktijken en de scholen waarmee is samengewerkt.

De literatuurstudie laat zien dat de transfer en generalisatie van de geleerde spellingkennis een belangrijk onderdeel zijn van de interventie/remediering. Er wordt in de verschillende methoden echter beperkt aangegeven op welke wijze dit bewerkstelligd kan worden. Alleen de methode van de Zuid-Vallei geeft hierin concrete adviezen.
Het survey-onderzoek onder gespecialiseerde logopedisten laat zien dat er bij het aanleren van een klank-tekeningkoppeling gebruik wordt gemaakt van een combinatie van verschillende materialen. Tevens laat het survey-onderzoek zien dat de transfer en generalisatie van de geleerde spellingkennis deel uitmaken van de logopedische interventie bij leerlingen met spellingproblemen. Ook geeft het onderzoek inzicht in de wijze waarop deze transfer en generalisatie bewerkstelligd worden. Het mondeling of schriftelijk contact met de ouders, leerkrachten, intern begeleiders en remedial teachers in combinatie met een spiekkaartje neemt hierin een duidelijke plaats in. Tot slot blijkt uit het survey-onderzoek dat ongeveer de helft van de gespecialiseerde logopedisten bekend is met de instructieprincipes en deze ook toepassen.
Het experimentele onderzoek laat zien dat het gebruik van de instructieprincipes zoals beschreven in de methodiek Geregeld! binnen de logopedische interventie een duidelijk effect heeft op het aanleren van de klank-tekenkoppeling. De onderzoeksresultaten beschreven in dit meesterstuk en in het meesterstuk "Logopedische interventie goed geregeld!" bevestigen elkaar.
"