Samenvatting

Patiëntgerichte- en patiëntvriendelijk zorg zijn voor een ziekenhuis belangrijke doelen om na te streven. Binnen een afdeling Kindergeneeskunde zal deze zorg voornamelijk gericht moeten zijn op kinderen. Wanneer zorg op een optimale manier geleverd kan worden, is er een verminderde kans op risico’s na bezoek of opname (Wageningen, 2004).
Dit profileringsproject heeft als doel om de pedagogische zorg voor kinderen met een neussonde te verbeteren. Hierbij staat de volgende hoofdvraag centraal: Welke onderbouwde kennis, middelen en vaardigheden hebben de pedagogisch medewerkers op de afdeling Kindergeneeskunde van het Viecuri Medisch Centrum in Venlo nodig, om kinderen in de leeftijdscategorie van 0 tot 18 jaar voor te bereiden, te begeleiden en te ondersteunen bij de verwerking van het inbrengen van een neussonde?
Om deze hoofdvraag te kunnen beantwoorden is een literatuur- en praktijkonderzoek uitgevoerd. Tijdens het literatuuronderzoek is er op verschillende medische- en pedagogische vlakken onderzoek gedaan. Hierin komt naar voren dat er voor kinderen welke het onderzoek van de neussonde ondergaan, specifieke behoeften liggen waaronder het gebruiken van een knuffel en het leeftijds- en ontwikkelingsgericht handelen (Universitair Medisch Centrum Utrecht, 2012). Maar ook blijkt dat de samenwerking met de verpleegkundigen van belang is voor het verloop van het onderzoek voor alle betrokkenen (Wageningen, 2004) . Het onderwerp voorbereiden geeft een duidelijk beeld betreft de waarde ervan. Het blijkt van dergelijk belang te zijn om de voorbereiding voor ieder kind uit te voeren om risico’s op trauma’s te verminderen (Wageningen, 2004). De verschillende rollen van het kind en de professional worden besproken om zo een duidelijk beeld voor de pedagogisch medewerker te schetsen betreft het gericht bieden van hulp. De begeleiding blijkt een wisselwerking te zijn tussen professionals, ouder(s)/verzorger(s) en het kind. De rol van de pedagogisch medewerker om dit goed uit te voeren is van belang om alle betrokkenen op een optimale manier te kunnen ondersteunen. Door middel van coping-, ademhalings- en ontspanningstechnieken is er een mogelijkheid om het kind in zijn kracht te zetten tijdens de uitvoering van het onderzoek (Wageningen, 2004). Het in zijn kracht zetten van een kind houdt niet op bij de begeleiding. Het ondersteunen bij de verwerking is volgens de literatuur van dergelijk groot belang dat zowel risico’s als trauma’s geminimaliseerd of voorkomen kunnen worden (Wal, 2013). De verschillende verwerkingsmethoden tonen mogelijkheden tot het inzetten van zowel grote als kleine wijzen van verwerking. Gespreksvoering blijkt tijdens het gehele literatuuronderzoek centraal te staan. Deze is van belang om de pedagogische zorg van begin tot eind goed te kunnen uitvoeren voor zowel de professionals als de ouder(s)/verzorger(s) en het kind.
Binnen het praktijkonderzoek is er door middel van interviews onder de interne- en externe pedagogisch medewerkers onderzoek gedaan naar hun visie op de voorbereiding, begeleiding en ondersteuning bij de verwerking. Door middel van interviews onder de interne pedagogisch medewerkers is er onderzoek gedaan naar de kennis, middelen en vaardigheden waar zij behoeften aan hebben. Hieruit zijn verschillende resultaten naar voren gekomen. Zo blijkt dat de interne pedagogisch medewerkers geen ‘vaste’ werkwijze hanteren betreft de wijze waarop zij pedagogische zorg leveren met betrekking tot dit onderzoek. Hier ligt echter wel een behoefte. Zowel de externe- als interne pedagogisch medewerkers beschrijven hetzelfde aandachtspunt waar het de verpleegkundigen betreft. Beide groepen geven in de interviews aan dat zij het idee hebben dat de rol van de pedagogisch medewerkers bij hen niet duidelijk is. Hier zouden zij graag verandering in zien. In de interviews beschrijven de interne pedagogisch medewerkers een behoefte aan extra materialen voor zowel de voorbereiding, begeleiding als ondersteuning bij de verwerking. Onder de verpleegkundigen is er een schriftelijke enquête afgenomen. Hieruit kwamen zowel de positieve als negatieve punten betreft de samenwerking in naar voren. In tien enquêtes zijn er verschillende soorten informatie verkregen.
Op basis van bovenstaande resultaten worden er vijf aanbevelingen gedaan om de pedagogische zorg voor kinderen met een neussonde te kunnen optimaliseren. De eerste aanbeveling richt zich op het aanschaffen/maken van beeldmateriaal om de voorbereiding beter en gerichter te kunnen uitvoeren door de pedagogisch medewerker. Maar bij hun afwezigheid kan het materiaal ook worden ingezet door voor verpleegkundigen. De tweede aanbeveling richt zich op voorbereidingsmateriaal voor jonge kinderen. Hiervoor
5 Loes Cox – ‘Een slangetje in mijn neus’
worden een aantal mogelijkheden aangedragen. De derde aanbeveling beschrijft het overeenstemmen van een ‘vaste’ werkwijze door middel van een protocol. Met hierin een duidelijke hoofdlijn, waarin zowel de voorbereiding als de begeleiding en ondersteuning bij de verwerking beschreven wordt aan de hand van materialen en leeftijds- en ontwikkelingsfasen. Als vierde aanbeveling wordt het optimaliseren van de samenwerking tussen de verpleegkundigen en pedagogisch medewerkers aangepakt. Door middel van een teamvergadering kunnen de pedagogisch medewerkers de eigen rol duidelijk beschrijven om zo begrip te creëren voor keuzes en acties. De laatste, vijfde aanbeveling is het overdragen van informatie betreft de verwerking. Er wordt een mogelijkheid genoemd om patiënten met een behoefte aan verwerking, ook verwerking te kunnen bieden op zowel de korte als de lange termijn.