Samenvatting

"Spellingsonderwijs is een belangrijk onderdeel van het taalonderwijs op de Nederlandse basisscholen. Bij ons op school wordt er gemiddeld 4 x per week een half uur besteed aan de spellingscategorieën en spellingstrategieën als geïsoleerde taalactiviteit. De functionele spellingvaardigheid valt buiten de reikwijdte van dit onderzoek.

Omdat het niveau van spelling de laatste jaren gestaag achteruit gaat op de school waar ik werk, onderzoek ik de methode, de manier van instructie geven en wat de leerlingen zou kunnen helpen om tot betere resultaten te komen.

Tijdens het onderzoek werd duidelijk dat de leerkrachten het vermoeden hebben dat de methode niet aansluit bij de Cito-toets spelling. Ook dit onderwerp heb ik meegenomen in het onderzoek.

Allereerst ben ik gegevens gaan verzamelen. Ik heb toetsgegevens geanalyseerd, ik heb me verdiept in de methode, foutenanalyses gemaakt, gesproken met leerkrachten, geobserveerd en literatuur gelezen over onderwerpen die relevant waren voor het onderzoek. Naar aanleiding van de verzamelde gegevens ben ik, in overleg met de betrokken leerkrachten en ib-er, gekomen tot interventies.

De gekozen interventies zijn voor een periode van 6 weken toegepast in de groepen 4 en 5. Eén van de interventies is dat 48 leerlingen dagelijks een visueel dictee van 5 woorden krijgen. Dit visueel dictee omvat woorden uit het woordpakket dat op dat moment behandeld wordt en woorden uit voorgaande woordpakketten. De andere interventie was een oefening om het spellingbewustzijn te trainen. Bij elk dictee dat de leerlingen maken moeten ze zelf aangeven wat ze denken goed of fout geschreven te hebben.

Voorafgaande aan de interventie is er een nulmeting gedaan. Na de interventieperiode heeft er een eindmeting plaatsgevonden.
Uit de eindmeting is gebleken dat in beide groepen minder fouten gemaakt worden bij het voortgangsdictee en dat de interventie van een dagelijks visueel woorddictee een positieve invloed heeft op de spellingsresultaten.
Het trainen van het spellingbewustzijn is een proces. De leerkrachten geven aan dat de leerlingen het nog moeilijk vinden om te bepalen welke woorden ze goed of fout geschreven denken te hebben. De leerlingen controleren hun werk wel bewuster en ontdekken vaker "onnodige" fouten.

Naast deze bevindingen heeft het onderzoek ook opgeleverd dat ik de school een aantal aanbevelingen kan doen op het gebied van toetsing.
Mogelijk worden delen van het onderzoek verwerkt in het beleidsplan voor volgend jaar

Dit onderzoeksverslag heb ik geschreven in chronologische volgorde. In hoofdstuk 1 ga ik in op de aanleiding en de probleemstelling van mijn onderzoek. In hoofdstuk 2 omschrijf ik de theoretische achtergrond van het onderzoek. In hoofdstuk 3 staat op welke manier en met welke instrumenten ik de gegevens ga verzamelen om vervolgens in hoofdstuk 4 de resultaten in kaart te brengen. Naar aanleiding van alle ingewonnen gegevens kom ik in hoofdstuk 5 tot conclusies en aanbevelingen. Naar aanleiding van de conclusies is een interventie gekozen die voor een periode van 6 weken is toegepast in groep 4 en in groep 5. In hoofdstuk 6 omschrijf ik hoe de interventie verlopen is en wat de resultaten zijn van de eindmeting.







"