Samenvatting

Mijn school is een Day a Week School. Dit houdt in dat hoogbegaafde leerlingen een ochtend per week apart les krijgen, waarbij het accent ligt op het onderzoekend leren. Bij de leerlingen van de Day a Week van groep 3 en 4 ontbreekt een onderzoekende houding; de leerlingen komen niet tot het stellen van onderzoeksvragen, waardoor er geen doorgaande lijn binnen de school is op het gebied van onderzoekend leren. Het is van belang dat kinderen leren vragen bedenken, hetgeen binnen groep 1/2 gestimuleerd kan worden. Wanneer kinderen op jonge leeftijd de basis aanleren van het onderzoekend leren, is het toepassen op latere leeftijd makkelijker, waardoor ze zich meer op de inhoudelijke leeropbrengsten kunnen richten (Lind, 1998; Butler, 2009). Daarom ben ik tot de volgende onderzoeksvraag gekomen: Hoe kan ik de betrokkenheid van kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong vergroten waardoor zij eerder komen tot het formuleren van onderzoeksvragen op het gebied van techniek? Omdat ik mijn praktijk wil verbeteren is hier sprake van een actieonderzoek, waarbij ik gebruik heb gemaakt van het model van Carr en Kemmis (Lange, Schuman, & Montesano Montessori, 2011). Met het toepassen van poppenspel en een mindmap heb ik meerdere cycli doorlopen. Bij het onderzoek heb ik gebruik gemaakt van literatuuronderzoek, de Leuvense Betrokkenheidsschaal voor Kleuters, een zelf ontworpen vragenschema met criteria waaraan een onderzoeksvraag moet voldoen en een vragenlijst met picto’s die de kinderen zelf ingevuld hebben. Uit het onderzoek is gebleken dat de kinderen het poppenspel leuker vonden en dat de betrokkenheid groter was dan bij het maken van de mindmap. Daarnaast was bij het poppenspel een stijgende lijn te zien in de kwaliteit van het formuleren van onderzoeksvragen en nam het aantal onderzoeksvragen toe. Bij de mindmap kwamen de kinderen niet tot het formuleren van onderzoeksvragen. Dit onderzoek bevestigt dat door spel in een rijke leeromgeving, passend bij de belevingswereld van de kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong, het formuleren van onderzoeksvragen gestimuleerd wordt. Zoals Remer en Tzuriel (2015) aangeven, sluit het spelen met poppen aan bij de ontwikkelingsbehoeften bij jonge kinderen. Volgens Klamer en Fleurke (2016) gaan kinderen daardoor ideeën uitproberen die vaak leiden tot het stellen van vragen. De belangrijkste aanbevelingen die ik voor mijn praktijk gedaan heb zijn: • Bied poppenspel aan. • Zorg voor een rijke leeromgeving met veel spelmogelijkheden. • Stimuleer het vragen stellen door de kinderen.