Samenvatting

Het onderwerp van ons meesterstuk is de begeleiding op sociaal emotioneel gebied bij de overgang van het PO naar het VMBO bij leerlingen met ASS (autistisch spectrum stoornis).

Femke Eussen is werkzaam in het VMBO en Madelon Franck werkt in het primair onderwijs.

Femke volgt momenteel de opleiding tot gedragsspecialist en Madelon de opleiding interne begeleiding. In de praktijksituatie merkten we dat begeleiding van leerling met ASS niet altijd wordt voortgezet in het VMBO. Ook bij de daadwerkelijke overdracht zijn ons inziens nog wat hiaten te ontdekken. In het PO is in de wandelgangen wel eens besproken dat leerkrachten niet precies weten welke gegevens naar het VMBO moeten worden doorgegeven. In het VMBO worden regelmatig essentiële gegevens zoals dyslexieverklaringen in het dossier gemist. Er is dus nog weinig sprake van een doorgaande lijn als het gaat om de overstap van het PO naar het VMBO, maar zeker op sociaal emotioneel gebied bij leerlingen met ASS. Juist bij leerlingen met ASS heeft deze overgang impact. Één van de kenmerken van leerlingen met ASS is immers het moeite hebben met veranderingen. Op begeleidingsgebied valt nog veel winst te behalen, voor zowel het PO als het VMBO.

Dit heeft er allemaal toe geleid dat er in hoofdstuk 2 een onderzoeksvraagstelling geformuleerd werd, nl:

Welke begeleiding op sociaal-emotioneel gebied van leerlingen met ASS (klassiek autisme, PDD-NOS en Asperger) is van belang bij de overgang van het PO naar het VMBO?

In deze vraag staan een aantal kernconcepten, zoals: begeleiding op sociaal-emotioneel gebied, ASS en de overgang van het PO naar het VMBO. Deze zijn in hoofdstuk 3 uitgewerkt. Tevens staat de aanleiding en de maatschappelijke relevantie genoemd en is er een koppeling tussen theorie en praktijk. In hoofdstuk 4 is het theoretisch kader uitgewerkt. Daarbij is er een koppeling gemaakt vanuit de onderzoeksvraag naar het inclusief onderwijs. Middels ons onderzoek willen wij kunnen aantonen dat leerlingen met ASS op sociaal emotioneel gebied bij de overgang van het PO naar het VMBO zodanig begeleidt kunnen worden, dat een verwijzing uitblijft en dat ook deze leerlingen in hun onderwijsbehoeften kunnen worden voorzien in het reguliere onderwijs.

Om te komen tot de optimale opbrengst van dit meesterstuk hebben we ervoor gekozen onze ideale droom in het meesterstuk te beschrijven aan de hand van de wondervraag van het oplossingsgericht coachen.

Met deze optimale opbrengst in gedachten, hebben we deelvragen opgesteld, hebben we literatuur bestudeerd en zijn we aan de slag gegaan met dit meesterstuk. Femke heeft als gedragsspecialist i.o. meer kennis kunnen opdoen over leerlingen met ASS en de begeleiding van deze leerlingen. Madelon is als IB'er i.o. op beleidsniveau meer te weten gekomen en kan vanuit het PO ervoor zorgen dat de doorgaande lijn naar het VMBO geoptimaliseerd wordt, door middel van gesprekken met leerkrachten, duidelijke afspraken protocollen over de overdracht en met externen, waaronder bijvoorbeeld ambulante begeleiders.

Er zijn 3 deelvragen geformuleerd die stapsgewijs antwoord geven op de uiteindelijke onderzoeksvraag die hierboven is beschreven. Er zijn vragenlijsten afgenomen en begeleidingsmethodieken beschreven. Aan de hand van cirkeldiagrammen en staafgrafieken zijn de resultaten verwerkt. Om de laatste deelvraag te beantwoorden hebben we eerst deelvraag 1 en 2 beantwoord. Na het uitwerken van de 3 deelvragen zijn conclusies getrokken (zie hoofdstuk 6) en aanbevelingen gegeven voor de toekomst.