Samenvatting

Dit onderzoek is een afstudeeronderzoek ter afronding
van de studie Sociale Studies aan de Fontys
Hogescholen te Eindhoven. De aanleiding van dit
onderzoek zijn de resultaten van het rapport ‘Omringd
door zorg, toch niet veilig’ van de Commissie-Samson
uit 2012 en de maatregelen die naar aanleiding van
deze resultaten sindsdien genomen zijn door onder
andere Jeugdzorg Nederland.
De doelstelling van dit onderzoek is om kennis en
inzichten te verwerven over of en hoe de
jeugdbeschermers van Instelling x seksualiteit en
intimiteit bespreekbaar maken met cliënten tussen de
nul en achttien jaar voordat er signalen zijn rondom het
thema seksualiteit en intimiteit. De vraagstelling die in
dit onderzoek centraal staat, is: ‘Wat hebben
jeugdbeschermers, werkzaam bij Instelling x, aan
kennis, inzicht en vaardigheden nodig om seksualiteit
en intimiteit bespreekbaar te maken met cliënten van
nul tot achttien jaar om zo seksueel misbruik te
signaleren en te voorkomen?’ Door middel van het
houden van semigestructureerde interviews met tien
jeugdbeschermers, werkzaam bij Instelling x, is er
gepoogd antwoord te geven op de centrale
vraagstelling van dit onderzoek. Uit de gehouden
interviews blijkt dat het grootste deel van de
respondenten seksualiteit en intimiteit bespreekbaar
maken naar aanleiding van signalen of wanneer zij dit
passend bij de leeftijd achten. De respondenten
bespreken seksualiteit en intimiteit voornamelijk met
pubers en het grootste deel bespreekt dit thema niet
met jonge kinderen. De respondenten zien de jonge
leeftijd van kinderen als een belemmering om
seksualiteit en intimiteit te bespreken en ook vindt een
groot deel het lastig om seksualiteit en intimiteit te
bespreken met een cliënt van het andere geslacht. Het
grootste deel van de respondenten zou meer
ondersteuning van Instelling x willen rondom het
thema seksualiteit en intimiteit. Zij willen dit in de
vorm van trainingen van deskundigen om zo hun
kennis en vaardigheden ten aanzien van het thema te
vergroten. Ook vinden zij dat het thema seksualiteit en
intimiteit meer geïntegreerd dient te worden in de
instelling zelf en dat er in interne overleggen aandacht
moet zijn voor het thema, bijvoorbeeld door kritisch
bevraagd te worden. De belangrijkste conclusie van dit
onderzoek is dat het voor de jeugdbeschermers
normaler voelt om seksualiteit en intimiteit preventief
te gaan bespreken met hun cliënten, wanneer Instelling
x het thema ook meer onder de aandacht brengt en het
thema onder de aandacht houdt van de
jeugdbeschermers. Een belangrijke aanbeveling is dan
ook voor Instelling x om het thema seksualiteit en
intimiteit te integreren in hun beleid. Ook worden er
aanbevelingen gedaan aan Instelling x om hun
cursusaanbod rondom seksualiteit en intimiteit te
vergroten en om materialen aan te schaffen. Een
mogelijke kanttekening van dit onderzoek is dat er
gelijktijdig met dit onderzoek een cursus seksueel
grensoverschrijdend gedrag (het vlaggensysteem)
gegeven werd bij Instelling x. Deze cursus kan de mindset van de respondenten rondom het thema
hebben veranderd en kan voor andere resultaten hebben gezorgd.