Samenvatting

Naar aanleiding van de tegenvallende resultaten met betrekking tot begrijpend lezen, is dit onderzoek over woordenschatonderwijs ontstaan. Het doel van dit onderzoek is het in beeld krijgen van de didactische kennis en vaardigheden van de leerkrachten met als uiteindelijk doel het huidige woordenschatonderwijs te verbeteren.
In dit onderzoek zijn verschillende relevante kernbegrippen bestudeerd zoals het ‘Vierfasenmodel’, een taalrijke leeromgeving, woordbewustzijn, woordleerstrategieën en het leren in een betekenisveld.
Leerkrachtvaardigheden zijn bepalend voor de resultaten van leerlingen bij het expliciet woordenschatonderwijs (Emmelot, Van Slooten, & Timman, 2001). Dit heeft geleid tot de volgende hoofdvraag: “Welke didactische kennis en vaardigheden hebben de leerkrachten uit de middenbouw nodig om het woordenschatonderwijs te verbeteren?”.
Om antwoord te kunnen geven op deze hoofdvraag zijn observaties uitgevoerd om de huidige situatie van het woordenschatonderwijs inzichtelijk te krijgen. Daarnaast is gebruik gemaakt van een vragenlijst en een groepsinterview met als doel het inzichtelijk krijgen van eigen opvattingen over kennis en vaardigheden en eventuele verbetering van het woordenschatonderwijs. In dit onderzoek is een verschil geconstateerd in de praktijksituatie en de opvattingen van de leerkrachten. Naar aanleiding van dit gegeven zijn passende aanbevelingen geschreven.
Een van de aanbevelingen is het toepassen van woordleerstrategieën en het professionaliseren van het kennisniveau van de leerkrachten. Tot slot worden handreikingen gegeven om de kernbegrippen direct in de praktijk toe te passen.