Samenvatting

In het mbo is er behoefte aan betere begeleiding van studenten bij de doorstroom mbo-hbo. Dit onderzoek wordt gedaan voor Summa Plus Studentenbegeleiding. Hier krijgen studenten van het Summa College informatie en hulp bij loopbaanvragen. De dienst vraagt zich af hoe studenten met een hbo-vraag het beste te ondersteunen. Vandaar de hoofdvraag: “Wat is de behoefte van studenten van het Summa College aan begeleiding bij hun vragen betreft de overgang van het mbo naar het hbo?”
Voor het doelgroeponderzoek is de onderzoeksmethode design thinking gebruikt; een voortdurend leerproces (Den Dekker, 2019). Hiervoor zijn interviews met verschillende betrokkenen gehouden, is er meegekeken bij hbo-trajecten met studenten van adviseurs Studentenbegeleiding, bij gesprekken, hbo-voorbereidingsprogramma’s van Fontys en het Doorstroomevent van Summa.
De resultaten uit het doelgroep- en literatuuronderzoek wijzen erop dat middels de interventie enerzijds aandacht besteed moet worden aan informatie over (studeren in) het hbo. Op die manier krijgen studenten een realistischer beeld van het hbo, waaronder het gevraagde hbo-niveau, de bijhorende studievaardigheden, en de vorm en het type van de opleiding. Zo kunnen zij een meer weloverwogen beslissing maken: past het hbo? Anderzijds moet de focus liggen op het geven van zelfvertrouwen en de benodigde basishouding van zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid.
De interventie zal in de vorm zijn van de workshop “Past het hbo bij mij?” Deze wordt Summa breed aangeboden en gegeven door de adviseur Studentenbegeleiding en zo mogelijk een hbo-student. Wanneer studenten vrijwillig de workshop hebben gevolgd en de vraag “Past het hbo bij mij?” hebben beantwoord, kunnen zij in een individueel traject met een adviseur Studentenbegeleiding begeleid worden bij de vervolgstappen van hun loopbaan. Idealiter wordt de workshop aangeboden in het voorlaatste jaar van hun opleiding, zodat zij nog tijd hebben een loopbaankeuze te maken.
Voor het evalueren van de interventie is enerzijds informeel feedback erover aan geïnterviewden en betrokkenen gevraagd gedurende de interventie-ontwikkeling. Anderzijds is er geëvalueerd in drie rondes: eerst een focusgroep met de adviseurs Studentenbegeleiding, daarna een feedbackformulier prototypes met twee van hen, als laatste een try-out van de interventie inclusief evaluatie met deelnemende studenten en een observerende adviseur Studentenbegeleiding. Deze interventie-evaluaties hebben geleid tot de definitieve ontwikkelde interventie (De Waal, 2023-a).
Samenvattend is er voldaan aan de veranderbehoefte van de opdrachtgever met vele informele en een drietal formele evaluatierondes. De try-out van de workshop inclusief evaluatie was een succes, waar er als gevolg meerdere aanvragen voor individuele trajecten Studentenbegeleiding en voor de workshop Past het hbo bij mij? zijn. Een kritische noot is wel dat er bij de interventie-ontwikkeling meer afstemming met de doelgroep had mogen plaatsvinden.
Concluderend zijn er aanbevelingen gedaan aan de opdrachtgever. Een voorlichting actuele arbeidsmarktperspectieven is aangeraden, als aanvulling op de workshop Past het hbo bij mij? Het wordt waardevol geacht als er een hbo-student aanwezig is om ervaringen te kunnen delen. De vrijwillige deelname van de studenten dient gewaarborgd te worden vóór en tijdens de workshop. De aangegeven groepsgrootte nagestreefd en bewaakt worden. Om het zelfvertrouwen te vergroten bij de deelnemers dient benadrukt te worden wat de deelnemers wél al kunnen en wat ze kunnen gaan ontwikkelen op het hbo, en dienen aan de deelnemers de vragen gesteld te worden waarom ze zich hebben aangemeld voor de workshop en wat de reden is dat ze hbo zouden willen doen.