Samenvatting

Nederland wordt steeds meer een sportland. Zo doet 69 % van de Nederlandse bevolking van 6 tot 79 jaar minimaal twaalf keer per jaar aan sport. Voornamelijk bij de jongeren blijkt de sportparticipatie hoog te liggen. Ruim 90 % van de jongeren tussen de 12 en 15 jaar doet minimaal twaalf keer per jaar aan sport. De meest beoefende sporten in Nederland zijn fitness en zwemmen. Schaatsen, wielrennen en skeeleren zijn sporten die de laatste jaren aan populariteit winnen (Breedveld en Tiessen- Raaphorst, 2006).
Het is gebleken dat er niet zo'n gemakkelijke definitie van sport gegeven kan worden. Sport is namelijk een veelzijdig verschijnsel. De betekenis die ieder individu aan sport geeft is persoonsgebonden en dus subjectief. Een kenmerk van sport is dat vrijwel iedereen hier vrijwillig aan deelneemt (Van Bottenburg en Schuyt, 1996). Sporten brengt de mens verschillende dingen. Zo draagt sporten allereerst bij aan een stuk karaktervorming. Voor de doelgroep betekent dat dit een positieve werking kan hebben op het zelfbeeld en kan het sporten bijdragen aan betere schoolresultaten door een verhoogd prestatiestreven. Ten tweede kan sporten de sociale vaardigheden van de doelgroep verbeteren, omdat ze tijdens het sporten veel in contact komen met andere mensen. Ten derde heeft sporten een zeer positieve werking op de gezondheid en verhoogt het de kwaliteit van het leven. Ten vierde blijkt dat sport een aanmerkelijk economisch belang heeft. Dit kan een eventuele baan betekenen in de toekomst voor de doelgroep van het onderzoek. Als laatste heeft sport nog een aantal maatschappelijke functies, zoals een politieke of een democratische functie (Van Bottenburg e.a., 1996; De Knop en Hoyng, 1998).
Het Prisma van Cooth college is een vmbo school gelegen te Breda die zich voornamelijk profileert met sport. Dit komt ook in de merkbelofte terug, waarbij sport als middel wordt gebruikt om het beste uit de leerlingen naar boven te halen (Springen, 2008). Het onderwijsaanbod bevat ook sportklassen. Leerlingen die hier voor kiezen krijgen het gehele jaar verschillende sporten aangeboden als onderdeel van hun lesrooster. In het sportklasprogramma van 2008 - 2009 komen veel dezelfde sporten in de verschillende jaren terug.
De leerlingen waaronder het onderzoek wordt afgenomen bevinden zich in de adolescentiefase. Tijdens deze fase proberen de adolescenten zich een eigen identiteit toe te eigenen. Het is belangrijk om gedurende deze fase veel sociaal contact te hebben. Sport biedt hier prima mogelijkheden voor. Tijdens de adolescentie komt het last hebben van een negatief zelfbeeld veelvuldig voor. Door te sporten, kan dit tegengegaan worden. Omdat de meisjes zich over het algemeen eerder ontwikkelen dan de jongens, komt het in de eerste middelbare schooljaren geregeld voor dat zij groter zijn dan de jongens (Van Beemen, 2006; Feldman, 2005).
Motivatie richt zich op de vraag waarom mensen doen wat ze doen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen intrinsieke motivatie (aangedreven vanuit het individu zelf) en extrinsieke motivatie (aangedreven door iets van buitenaf). Maslow onderscheidt in zijn theorie van de menselijke motivatie vijf verschillende behoefteniveaus: de lichamelijke behoeften, de behoefte aan veiligheid en zekerheid, de behoefte aan sociaal contact, de behoefte aan waardering en erkenning en als laatste de behoefte aan zelfontplooiing. Als in de eerste twee behoeften is voorzien, biedt sport een uitstekende mogelijkheid voor de volgende twee niveaus (Geen, 1995; Maslow, 1974).
Er is een onderzoek gedaan onder de onderbouwleerlingen en de derdejaars sportklassers van het Prisma van Cooth. Dit onderzoek is afgenomen in de vorm van vragenlijsten, die zijn voortgekomen uit de operationalisatie. Aan de hand van de resultaten van het onderzoek zijn er een aantal aanbevelingen gedaan met het oog op het verbeteren van het sportklasprogramma voor het schooljaar 2009 - 2010.
Aan deze scriptie zit nog een product gekoppeld. Dit is een product in de vorm van een concreet sportklasprogramma voor het Prisma van Cooth college.