Samenvatting

De methodiek van het huidige rekenonderwijs, het realistisch rekenen, heeft er onder andere voor gezorgd dat het rekenonderwijs taliger is geworden. Basisschool Toermalijn ervaart al jaren dat de scores van de leerlingen op de Cito-toets Rekenen-Wiskunde lager uitvallen dan wat de leerkrachten aan rekenvaardigheden bij de leerlingen in de klas zien.
De school wil graag weten hoe groot de invloed van de taal is bij de Cito-toets Rekenen-Wiskunde. De school verwacht via dit onderzoek een duidelijk beeld te krijgen van deze invloed bij de eigen schoolpopulatie. In dit onderzoek is hier naar gekeken. Onderzoekvraag In hoeverre heeft de taligheid van de Cito-toets Rekenen-Wiskunde invloed op de resultaten van de leerlingen van basisschool Toermalijn? Deelvragen • Wat staat er in de wetenschappelijke literatuur beschreven over de invloed van de taligheid van rekenopgaven op de resultaten van (taalzwakke) leerlingen? • Hoe scoren de leerlingen op rekentoetsen van verschillend taalniveau? • Hoe scoren de taalzwakke leerlingen (leerlingen met Nederlands als tweede taal) op rekentoetsen van verschillend taalniveau? • Hoe scoren de zwakke rekenleerlingen (leerlingen die door de groepsleerkracht als zwakkere rekenaar worden gezien) op rekentoetsen van verschillend taalniveau?
Proces In dit onderzoek zijn de volgende begrippen, die onderdeel uitmaken van de onderzoeksvraag, beschreven; Cito-toets Rekenen-Wiskunde, leerlingen basisschool Toermalijn, Nederlands als tweede taal. Tevens is in een bloemlezing beschreven wat er over taal in het onderwijs, realistisch rekenen en taal in de rekenles in de literatuur te vinden is. Het onderzoek heeft plaatsgevonden op basisschool Toermalijn in groep 4, 6 en 7. In het onderzoek is gebruik gemaakt van drie rekentoetsen; de Cito-toets Rekenen-Wiskunde en twee aangepaste toetsen; de voorleestoets, waarbij de opgaven door de leerkracht worden voorgelezen en waarbij de leerlingen konden meelezen, en de sommentoets, waarbij de opgaven zoveel mogelijk zijn vereenvoudig tot formele sommen.
Resultaten Voor groep 4, 6 en 7 zijn de drie toetsen; de Cito-toets, de voorleestoets en de sommentoets, geanalyseerd. Uit deze analyse komt naar voren dat de resultaten van de voorleestoets en de sommentoets voor alle groepen gelijk gebleven of verbeterd zijn ten opzichte van de Cito-toets Rekenen-Wiskunde. Dit geldt voor de totale groepen, maar ook voor de groepen (ex)NT2-leerlingen en zwakke rekenleerlingen.
Conclusies en aanbevelingen Naarmate de taligheid van de rekentoetsen afneemt, verbeteren de resultaten ten opzichte van de Cito-toets Rekenen-Wiskunde voor zowel de totale groep als voor de groep (ex)NT2-leerlingen en de groep zwakke rekenleerlingen. De volgende aanbevelingen worden gedaan: • De school zou in de beoordeling van het rekenniveau van de leerlingen meer af kunnen gaan op de scores van methodegebonden toetsen en het beeld dat de leerkrachten van de leerlingen hebben. • De school zou naast de Cito-toets Rekenen-Wiskunde ook een andere rekentoets kunnen afnemen, die puur de rekenvaardigheid van de leerling meet. • De school zou er voor kunnen kiezen de toets voor te lezen aan de NT2-leerlingen.