Samenvatting

Het Elzendaalcollege te Boxmeer is een reguliere middelbare school die onderwijs aanbiedt op de niveaus mavo, havo en vwo. Het Elzendaalcollege heeft als doel om leerlingen de optimale kans te bieden om een diploma te halen dat het best bij de capaciteiten van de leerling past (Elzendaalcollege, 2018b). Daarnaast streeft het Elzendaalcollege naar Preventief Groepsgericht Werken (PGW). Dit beleid komt er in het kort op neer dat op basis van systematisch verzamelende gegevens van een klas of groep een groepsplan wordt gemaakt met behulp waarvan het onderwijs wordt afgestemd op de leerling in de desbetreffende klas of groep (Elzendaalcollege, 2017a).

Het Elzendaalcollege heeft sinds 2014 te maken met de wet Passend Onderwijs. In datzelfde jaar is begonnen met de implementatie van PGW. Het onderwijs dient op een manier georganiseerd te worden dat elke leerling een passende plek krijgt (Rijksoverheid, 2019b). Het Elzendaalcollege moet extra hulp bieden aan leerlingen met ondersteuningsbehoefte, zoals een leer- en/of gedragsprobleem. Het doel van ondersteuning binnen het Elzendaalcollege is minder curatieve en meer preventieve ondersteuning te bieden door middel van PGW. Door op deze manier te werken wordt er gestreefd naar een leer- en werkomgeving waarbinnen alle leerlingen zich veilig voelen en optimaal tot hun ontwikkeling kunnen komen (Elzendaalcollege, 2017a). Deze verandering in het onderwijs brengt knelpunten met zich mee. De focus van dit onderzoek richt zich op de knelpunten rondom de uitvoering van Passend Onderwijs en PGW.
Sinds de invoering van Passend Onderwijs is de definitie van ‘zorgleerling’ verdwenen. De consequentie is dat binnen elke onderwijsinstelling een eigen definitie gehanteerd dient te worden. Binnen het Elzendaalcollege bestaat geen eenduidige definitie waardoor elke medewerker zijn eigen interpretatie toepast, wat leidt tot onduidelijkheid. Daarnaast hebben docenten behoefte aan specifieke handelingsadviezen om de begeleiding van leerlingen met een ondersteuningsbehoefte te optimaliseren. Er bestaan scholingen en trainingen over de specifieke problematiek van de leerlingen door het samenwerkingsverband VO VSO Nijmegen e.o. De schoolleiding maakt jaarlijks een plan voor collectieve scholing uit het aanbod van alle aanbieders van scholing. Daarbij is het schoolbeleid sturend. Ook wordt door de invoering van de wet Passend Onderwijs een hoge werkdruk ervaren bij docenten. Docenten weten door PGW meer over de achtergrond van een leerling en dienen zich hieraan aan te passen om te voldoen aan de eisen die gesteld worden door Passend Onderwijs.

Uit de resultaten blijkt dat leerlingen en ouders positief zijn over de docenten en het onderwijs op het Elzendaalcollege. Ook docenten zijn over het algemeen tevreden over de kwaliteit van het onderwijs die zij bieden en de omgang met leerlingen. Ook zijn zij van mening dat zijzelf en collega’s competent genoeg zijn om leerlingen met een specifieke hulpvraag te ondersteunen tijdens de les. Het blijkt dat niet elke docent op de hoogte is welke leerling in zijn/haar klas een ‘zorgleerling’ is. Docenten merken dat er leerlingen zijn met een grote ondersteuningsvraag. Dat zijn in de meeste gevallen echter geen ‘zorgleerlingen’. De ondersteuningsbehoefte van ‘zorgleerlingen’ zijn weergegeven in het groepsplan Deze groepsplannen worden echter beperkt door docenten bekeken. Ook binnen het zorgteam van het Elzendaalcollege wordt geen gebruik gemaakt van deze groepsplannen. Medewerkers van het Elzendaalcollege denken positief over het inbrengen van een basisaanpak per niveau en per jaarlaag. Per niveau en per jaarlaag wordt namelijk hetzelfde van elke leerling verwacht en hierdoor hoeven docenten niet de basisaanpak van elk groepsplan opnieuw door te nemen, maar slechts de aanpak voor sommigen en enkelen.
Er kan geconcludeerd worden dat het zorgteam een coachende rol zou moeten aannemen, omdat mentoren en docenten de regie verliezen wanneer een leerlingbegeleider of orthopedagoog/Begeleider Passend Onderwijs (BPO’er) de begeleiding overneemt. Het streven is om zo veel mogelijk zorgvragen klassikaal op te pakken, terwijl momenteel veel individueel begeleid wordt.