Samenvatting

Problemen in het ontwerpontwerpproces? Ja, wij krijgen er tijdens een bouwproject allemaal wel eens mee te maken. Incidenten zullen waarschijnlijk altijd blijven bestaan, maar voor de structurele problemen zou het verhaal anders moeten zijn. Juist deze structurele problemen, die terugkeren in verschillende projecten, zijn de aanzet voor dit onderzoek. Het idee voor dit onderzoek is ontstaan in overleg met collega’s en de directies van GMB en Van Boekel Zeeland, dit zijn de bedrijven waar wij nu werkzaam zijn. De gedachte hierbij was, dat door de kern van de problemen inzichtelijk te maken, kansen zichtbaar worden voor de oplossingsrichting. Een methode die bij deze gedachte aansluit is ‘Business process reengineering’ van Michael Hammer, de vrije vertaling naar het Nederlands is ‘bedrijfsprocesverbetertechniek’. Vanuit die gedachtegang is de titel van dit onderzoek ontstaan. De titel geeft het doel van dit onderzoek al enigszins weer, het is namelijk bedoeld om het bestaande ontwerpproces te verbeteren. Om dit te realiseren is het onderzoek in twee fases c.q. richtingen gesplitst. Om de doelstelling voor het verbeteren van het bestaande ontwerpproces te realiseren, is het van belang de kern van de problemen inzichtelijk te maken. Dit was dan ook het doel van de eerste fase van dit onderzoek. Met deze kennis is vervolgens de tweede fase gestart waarin gezocht is naar mogelijke oplossingen. De oplossingen zijn dan gericht op de kern van het probleem.
Het resultaat van de eerste fase (oriënterende fase) is dat er drie probleemgebieden zichtbaar zijn geworden. Deze gebieden zijn: communicatie, informatie en het managen van verwachtingen en behoeftes. Deze gebieden zijn herleid uit de gevolgen die wij ervaren en uit een eerder onderzoek naar faalkosten binnen de bouw. Voor het inzichtelijk maken van de gevolgen, om zo tot de kern door te dringen, is gebruik gemaakt van meerdere onderzoeksmethodes. Deze variëren van interviews tot FAST-diagrammen en feitenanalyses. Door gebruik te maken van meerdere methodes en de resultaten onderling te spiegelen, zijn de resultaten representatiever voor de tweede fase. In de tweede fase is er namelijk onderzoek gedaan naar mogelijke oplossingen voor de geconstateerde problemen. Dit is uitgevoerd door een ‘desk research’ in de trant van literatuuronderzoek. Met de informatie die daaruit voort is gekomen, zijn vervolgens een aantal creatieve sessies georganiseerd met collega’s uit het bedrijf. Dit is gedaan zodat de handreiking c.q. aanbeveling meer draagvlak binnen de organisaties heeft.
De algemene conclusie die uit dit onderzoek volgt, is dat er drie probleemgebieden zijn binnen het ontwerpproces. De aanpak van deze problemen zit vervolgens niet zo zeer in het herschrijven van het totale proces. De problemen ontstaan namelijk bij onderdelen van dit proces. In de eerste oplossingsvariant, wordt daarom het raamwerk van het bestaande proces gehandhaafd en aangevuld met activiteiten die op de problemen ingaan. Dit sluit goed aan bij de wens van zowel GMB als Van Boekel Zeeland om op dit moment nog niet het volledige proces aan te herschrijven. Voor de tweede oplossingsvariant is daarentegen alleen gekeken naar het doel van het proces. Op basis hiervan wordt de werkmethode van Scrum voorgesteld. Dit is een lichtgewicht raamwerk waarbij samenwerking en het betrekken van belanghebbenden centraal staan. Hierbij is de methode opgebouwd uit korte sprints waarin steeds één doel centraal staat. Wanneer die behaald is, start de volgende sprint. Al met al heeft het onderzoek een duidelijk beeld gegeven van de problemen die het proces kenmerken wat uiteindelijk resulteert in aanbevelingen voor het verbeteren van het ontwerpproces.