Samenvatting

Patiënten die een Abdominale Perineale Rectumresectie (APR-operatie) ondergaan, ervaren veelal pijn tijdens het zitten als gevolg van verhoogde druk op de zitknobbels (Tuber Ischiadicum). Deze druk veroorzaakt spanning op het littekenweefsel, wat leidt tot discomfort tijdens het zitten. Om deze klachten te verlichten, is door een revalidatietechnicus en een ergotherapeut van revalidatiecentrum Basalt Delft het 9/6 APR-zitkussen ontwikkeld. Dit kussen is echter niet optimaal afgestemd op de individuele anatomie van de patiënt. In dit project wordt onderzocht hoe het 9/6 APR-zitkussen, op het individu geoptimaliseerd kan worden. Het doel is om de druk op de zitknobbels te verlagen ten opzichte van het 9/6 APR zitkussen en daarmee de spanning op het littekenweefsel te minimaliseren. De bijbehorende ontwikkelvraag luidt: "Hoe kan een rekenmodel worden ontwikkeld dat, op basis van lichaamsmaten, de afmetingen van een individueel ontworpen APR-zitkussen berekent, met als doel de spanning op het littekenweefsel te minimaliseren?" Om deze vraag te beantwoorden, wordt er een analysefase uitgevoerd waarin wordt onderzocht of de breedte, diepte en resterende afmetingen van het kussen aangepast moeten worden. Vervolgens wordt er een optimalisatiefase uitgevoerd, waarin de kussenafmetingen per persoon worden geoptimaliseerd aan de hand van een vast meetprotocol. Na de optimale afmetingen van het zitkussen bij de vier proefpersonen te hebben bepaald, blijkt dat er bij de geoptimaliseerde APR-zitkussens een drukvermindering van minimaal 40% en tot 50% op de zitknobbels plaatsvindt. Dit is ten opzichte van het 9/6 APR-zitkussen. Op basis van de optimale kussenafmetingen wordt onderzocht welke lichaamsmaten een relatie hebben met de kussenafmetingen. Vervolgens kunnen er formules worden opgesteld, waarmee de lichaamsmaten van een patiënt worden omgezet naar een APR-zitkussen op maat. Het integreren van de bovenbeen afmetingen en het toepassen van een vaste methode voor het bepalen van de resterende afmetingen blijken een positief effect hebben op de drukverdeling. Aan de hand van deze resultaten zijn formules opgesteld en deze zijn verwerkt in een rekenmodel. Om er zeker van te zijn dat de lichaamsmaten van een patiënt altijd op dezelfde manier worden afgenomen is er een maatopnameformulier ontwikkeld voor de ergotherapeuten van Basalt. Het rekenmodel kan samen met het formulier worden gebruikt door de ergotherapeuten en de revalidatietechnicus om een gepersonaliseerd APR-zitkussen te produceren. Na de validatie van het model bij twee nieuwe proefpersonen blijkt een drukreductie tot 56% op de zitknobbels ten opzichte van het 9/6 APR/zitkussen. De resultaten overtreffen de aanvankelijke verwachtingen. Het hanteren van vaste meetprotocollen en het rekening houden met anatomische variaties tussen patiënten blijkt van essentieel belang voor een verbeterde drukverdeling. Hoewel de resultaten van de geproduceerde APR-zitkussens aan de hand van het rekenmodel goed aansluiten bij het gestelde doel, is er nog geen kwalitatieve evaluatie bij een APR-patiënt uitgevoerd. Een vervolgonderzoek zal nodig zijn om de verwachtingen van het rekenmodel te testen.