Samenvatting

Foodstars is medio 2019 opgericht om innovatieve en impactvolle startups in de agri- en
foodsector in de beginfasen te helpen door deze startups kennis en kapitaal te bieden. Voor dit
doel heeft Foodstars kapitaal nodig van meerdere investeerders. Om voldoende investeerders
aan te trekken biedt Foodstars de potentiële investeerders een propositie, waarin bijvoorbeeld
een investeringsbedrag, rendement en/of looptijd wordt toegezegd. Voor Foodstars is het
interessant om te weten hoe investeerders de afweging maken voor het investeren in een fonds
in de agri- en foodsector. Het doel van dit onderzoek is het management van Foodstars inzicht
te verschaffen in welke factoren de potentiële investeerders het meest belangrijk vinden.
Gedurende dit onderzoek is antwoord gegeven op de hoofdvraag: “Welke investeringscriteria
voor een startupfonds in de agri- en foodsector zijn voor de reeds bekende investeerders van
Foodstars het meest gewenst?”. Om deze vraag te beantwoorden is een viertal deelvragen
opgesteld, waarbij uiteindelijk de potentiële investeerders van Foodstars zijn geënquêteerd.
Uit verschillende bronnen is op te maken dat traditionele investeringen gebaseerd zijn op
basis van rendement en risico. Een toenemende zorg voor de planeet heeft hier impact aan
toegevoegd. Ondanks dat meerdere onderzoeken het toenemende belang van impact
bevestigen, is er binnen de literatuur geen informatie beschikbaar over welk van deze drie
criteria voor investeerders het meest van belang is.
Om te onderzoeken of startupinvesteringen risicovoller zijn dan investeringen in reguliere
bedrijven, zijn de faillissementscijfers van startups vergeleken met die van reguliere
bedrijven. Op basis van deze vergelijking is geconcludeerd dat investeringen in startups
risicovoller zijn dan investeringen in andere ondernemingen, met name in de beginfasen van
startups. Uit verder onderzoek blijkt dat investeringen in de beginfasen van startups circa drie
keer zo vaak vrijwel niets opleveren, ten opzichte van investeringen in latere startupfasen.
Echter een toenemend belang voor impact maakt dit verhoogde risico schijnbaar minder
relevant.
Voedsel-gerelateerde startups spelen in op veranderende klantbehoeften op het gebied van
vertrouwen in voedsel en impact & duurzaamheid. Door deze behoefte voor duurzaamheid is
het aantal investeringen in startups, ondanks het verhoogde risico, sterk toegenomen. Het
aantal investeringen in agtech startups is zelfs meer dan vertienvoudigd in de periode 2012 tot
2017. Om de succesfactoren van startups binnen de agri- en foodsector inzichtelijk te maken,
zijn vier succesvolle startups onderzocht. De term ‘succesvol’ betekent in dit onderzoek meer
dan €100 miljoen aan funding en/of meer dan 10 miljoen leden. In deze scriptie zijn
bijvoorbeeld Beyond Meat, Hellofresh, Plenty en Too Good To Go voorbeelden van
succesvolle startups. Wat deze startups succesvol maakt is dat elk van deze startups inspeelt
op de veranderende klantbehoeften. Zo hebben deze startups een sterke focus op onder andere
het verminderen van CO2, voedselverspilling en/of watergebruik en werken ze met
grotendeels met een kort en lokaal productieproces.
Om dieper in te gaan op welke criteria het meest van belang zijn voor de potentiële
investeerders van Foodstars, is een enquête opgesteld. Deze enquête is voorgelegd aan de
potentiële investeerders van Foodstars, met als doel om het relatieve belang, ofwel de
rangorde, van de criteria voor het doen van een investering inzichtelijk te maken. Voor dit
doel zijn verschillende methodes waarmee dit gedaan kan worden onderzocht en onderling
vergeleken. Van deze onderzochte methodes is Adaptive Choice Based Conjoint (ACBC) als
meest geschikt aangemerkt, omdat deze, naast het meten van het relatieve belang, dit belang
ook kan kwantificeren. Met behulp van deze methode kan aangetoond worden hoeveel meer
invloed één criterium heeft op de fondskeuze van de respondent dan andere criteria. Daarnaast
werkt deze methode met een kleine steekproefomvang.
De respondent doet afwegingen tijdens een ACBC Marktonderzoek. Op basis van een aantal
criteria genereert ACBC verschillende fictieve scenario’s, in dit geval startupfondsen. Deze
fondsen bestaan uit een aantal door de respondent gewenste en minder gewenste
eigenschappen, waarbij de respondent voor zichzelf af moet wegen of de getoonde combinatie
acceptabel is of niet. Door dit proces vaak genoeg te herhalen met verschillende combinaties,
en door de respondent aan het eind te laten kiezen tussen meerdere acceptabele fondsen, is het
mogelijk om het relatieve belang van de opgegeven criteria te rangschikken en te
kwantificeren.
Om de ACBC-enquête niet te belastend te maken voor de respondenten, is de lijst criteria kort
gehouden. Om te onderzoeken welke factoren uit de literatuur in de ACBC- enquête
opgenomen moesten worden is vooronderzoek gedaan in de vorm van een eerste enquête.
Deze enquête is verstuurd naar 12 potentiële investeerders van Foodstars, waarvan 7
respondenten hebben gereageerd. Uit de enquête blijkt dat impact gemiddeld als meest
belangrijk wordt beschouwd en dat dit de komende jaren nog belangrijker zal worden. Daarna
zijn rendement en trackrecord van het fonds management als meest belangrijk genoemd.
Op basis van de resultaten van de eerste enquête is besloten om impact – rendement –
trackrecord management, onderverdeeld is in ervaring en prestaties – risico – kosten – soort
fonds op te nemen in de ACBC-enquête. De ACBC-enquête is verstuurd naar 35 potentiële
investeerders van Foodstars, waarvan 17 hebben gereageerd. Uit deze enquête komt dezelfde
top drie voort, namelijk impact – rendement – ervaren management, echter in een andere
volgorde. Ditmaal is het rendement met 36,5% als meest belangrijk aangemerkt, gevolgd door
een ervaren fondsmanagement met 25,3% en impact met 13,3%.
Als antwoord op de hoofdvraag: Welke investeringscriteria voor een startupfonds in de agrien foodsector zijn voor de reeds bekende investeerders van Foodstars het meest gewenst?”
luidt het antwoord: rendement – ervaren fondsmanagement – impact. Deze drie punten zijn
het meest van belang voor de potentiële investeerders van Foodstars. Rendement is hierbij de
traditionele driver voor investeringen, die naar verwachting belangrijk zal blijven. Impact is
daarnaast een driver die steeds belangrijker zal worden, door de toenemende zorg voor het
klimaat en sociale aspecten. Zo zijn de Sustainable Development Goals met betrekking tot het
klimaat in de enquêtes als meest belangrijk aangemerkt. Om te overzien dat de rendement- en
impactdoelstellingen behaald worden, blijkt een ervaren fondsmanagement ook erg van
belang te zijn.
Op basis van deze conclusies is aan het management van Foodstars aanbevolen om bij het
investeren in startups goed te kijken naar hoe de startups inspelen op de veranderende
klantbehoeften. Daarnaast is aanbevolen om verder onderzoek te doen naar wat belangrijk is
voor de ervaring van het fondsmanagement van een startupfonds en een fondsmanagement te
vormen dat aansluit op deze wensen en eisen.