Samenvatting

De makers van het vernieuwde racefietspedaal, de 3ax, beweren dat de knieklachten door het toevoegen van een extra bewegingsvrijheid (de in- en eversie) verdwijnen. In dit onderzoek wordt er gekeken wat de invloed is van de 3ax op de kinematica: de horizontale verplaatsing van de knie in frontale vlak en het maximale gebruik van in- en eversie. De positie van het pedaal, in maximaal in- en eversie, wordt gevisualiseerd in een trapcyclus. En naar de invloed van de 3ax op de efficiëntie: het verband tussen het oplopen van de hartfrequentie op verschillende wattages. Daarnaast wordt er na een gewenningsperiode van twee weken bekeken hoe dit de kinematica en efficiëntie beïnvloed.
Dit onderzoek bestaat uit een nul- en eindmeting met daartussen een gewenningsperiode van twee weken. De kinematica worden geregistreerd door middel van het optisch traceren van de markers met een Optitrack-v120 3D camera. De hartfrequentie tijdens een submaximaaltest op de Ergobike Premium 8i wordt vastgelegd met behulp van een Polar-horloge.
De horizontale verplaatsing van de knie, van de eindmeting, is gemiddeld genomen van (conventioneel) 3,919 cm naar (3ax) 3,849 cm verminderd. Een vermindering van 1,85%. De verplaatsing van de knie verandert gemiddeld van (3ax nulmeting) 4,013 cm naar (3ax eindmeting) 3,849 cm, een vermindering van 4,94%. En van conventioneel uit de nulmeting verandert het van 3,965 cm naar (3ax eindmeting) 3,849 cm, een vermindering van 3,04%. Gemiddelde ligt de hartfrequentie hoger tijdens het fietsen met de 3ax in de eindmeting ten opzichte van beide pedalen uit de nulmeting. In de nulmeting vindt een maximale inversie van 2,75° voor 66,6% plaats in kwadrant IV. In de eindmeting vindt een maximale inversie van 1,82° voor 52,4% plaats in kwadrant IV. In de nulmeting vindt een maximale eversie van 1,02° voor 63,4% plaats in kwadrant II en in de eindmeting vindt een maximale eversie van 2,15°voor 42,9% plaats in kwadrant III. Alle pedalen, behalve de conventionele pedalen van de eindmeting, geven een daling weer van de horizontale verplaatsing van de knie naar mate de hartfrequentie toeneemt.
De toevoeging van een bewegingsvrijheid heeft alleen baat na gewenning. De horizontale verplaatsing van de knie wordt, na de gewenningsperiode met de 3ax, met 1,85% verminderd in vergelijking met de conventionele pedalen. Na de gewenningsperiode verandert de 3ax deze met 4,94% in vergelijking met de 3ax in de nulmeting. De significante verschillen waren minimaal, maar wanneer er naar de knie gekeken wordt, dient er ook rekening gehouden te worden met de tarsale bewegingen van het onderbeen. Dit geeft duidelijker het effect van de 3ax op de kinematica weer. Het opschuiven van de maximale eversie van kwadrant II naar III heeft te maken dat in de trapcyclus gezien, de maximale beweging optreedt bij 180°. Dat is het meest caudale deel van het pedaal ten opzichte van de wielrenner. De maximale eversie valt net of in kwadrant II of in kwadrant III. Het handiger worden in het gebruik van de pedalen, geef na de gewenningsperiode een toename van de eversie met 117%. Eversie heeft meer effect op de vermindering van de horizontale verplaatsing van de knie dan de inversie. De significante verschillen in de efficiëntie zijn niet accuraat. De grens van aëroob naar anaëroob is gezet op 175 bpm, terwijl er een aantal wielrenners zijn geweest die dit niet haalde. De gemiddelde hartfrequentie is hierdoor beïnvloed. De gevonden verschillen waren echter minimaal, waardoor geconcludeerd wordt dat de 3ax de efficiëntie van de wielrenner niet beïnvloedt.