Samenvatting

De ontwikkeling van kankergenezing en -onderzoek is een groeiende in Nederland, wat de verwachting geeft dat verscheidene vormen binnen 15 jaar zullen vallen onder de groep chronische ziekten. Zaadbalkanker heeft een groeiende incidentie, echter is de kans op genezing zeer groot: 95% van de zaadbalkanker overlevers leeft na vijf jaar nog. Door de ambitie van de Gezondheidsraad en de wens van zowel de patiënt als de betrokken zorgprofessionals liggen er plannen om, binnen vijf jaar, nazorgtrajecten beschikbaar te stellen voor patiënten die kanker hebben overleefd. Het project: ‘Gezond Gewicht na Kanker’ streeft ernaar een nazorgtraject, met multidisciplinaire aanpak, te ontwikkelen voor zaadbalkankerpatiënten geënt op leefstijlinterventie met de focus op voeding ter behoud of verkrijgen van gezond gewicht. Als onderdeel van dit overkoepelende project heeft dit onderzoek als doel een handleiding te ontwikkelen ter ondersteuning van het diëtistisch consult om zo het risico op lange termijncomplicaties als obesitas, metabool syndroom en hart- en vaatziekten te verkleinen. Met dit onderzoek wordt gepoogd een antwoord te vinden op de vraag: Hoe stelt een tweedelijns oncologiediëtist een behandelplan op bij nabehandeling van mannen behandeld voor zaadbalkanker om het risico op lange termijncomplicaties in te perken? Om dit te bewerkstelligen is gebruik gemaakt van zowel inductief- als deductief kwalitatief onderzoek onder zeven tweedelijnsdiëtisten en tien eerstelijnsdiëtisten afkomstig uit verschillende plekken in het land werkzaam met oncologiepatiënten. De geïnterviewde respondenten uit de tweedelijn wisten te melden dat er momenteel nog geen dergelijk nazorgtraject bestaat voor zaadbalkankerpatiënten binnen de zorginstellingen waar zij werkzaam zijn, maar dat er zeker een wens bestaat. Echter of deze taak binnen de functie van de tweedelijns oncologiediëtist ligt of dat de diëtist werkzaam in de eerstelijn hier beter voor geschikt zou zijn, is een vaak gestelde wedervraag. Momenteel zijn de werkzaamheden van de ondervraagde tweedelijnsdiëtisten gericht op curatieve- dan wel palliatieve zorg. Specifieke voedingsadviezen voor nazorg bij zaadbalkankerpatiënten zijn gericht op inname van energie, voedingsvezels en onverzadigde vetzuren waar de eerstelijnsdiëtist tevens aandacht wenst voor inname van zink en vitamine D. Belangrijk bij het formuleren van een persoonsgebonden voedingsadvies is om deze af te stemmen op de patiënt door zijn voeding uit te vragen middels de Dietary history methode om zo inzicht te krijgen in het voedingspatroon. Het is wenselijk dat tijdens de behandeling niet alleen rekening gehouden wordt met de voedingsadviezen, maar ook met verschillende psychosociale factoren. Leefstijlinterventie kan toegepast worden met behulp van Motivational Interviewing. Om autonomie van de patiënt te waarborgen is het raadzaam hem te betrekken bij de communicatie tussen verschillende zorgprofessionals met behulp van een geschikte communicatie-applicatie gecombineerd met een dynamisch document.