Samenvatting

Inleiding: De prevalentie van obesitas bij volwassenen van 18 jaar en ouder is in Nederland sinds 1990 toegenomen. Met als gevolg een verhoogd risico op het ontwikkelen van onder andere cardiovasculaire ziekten, musculoskeletale stoornissen en diabetes mellitus type 2. Een verlies van spiermassa in combinatie met obesitas zorgt voor een verhoging van deze nadelige gezondheidsuitkomsten. Daarom is het van belang om de lichaamssamenstelling van deze doelgroep in de gaten te houden.
De Bio-elektrische Impedantie Analyse (BIA) meter is een instrument voor het meten van de lichaamssamenstelling. Naast de BIA-meter is revalidatiecentrum BeLife als enige Nederlandse organisatie in bezit van de MuscleSound. Met behulp van de MuscleSound wordt net als de BIA-meting de lichaamssamenstelling gemeten en onderscheid gemaakt tussen de vet- en vetvrijemassa. In tegenstelling tot de BIA-meter geeft de MuscleSound een weergave over de verdeling van de vetmassa over het lichaam. De MuscleSound wordt nog niet toegepast door de diëtisten bij de doelgroep: volwassenen met obesitas (BMI: >30 kg/m2). Het doel van dit onderzoek is daarom om te analyseren of de MuscleSound een vervangend meetinstrument kan zijn voor de BIA-meter. Hieruit volgt de onderstaande onderzoeksvraag: ‘In hoeverre is de MuscleSound een vervangend meetinstrument voor de Bio-elektrische Impedantie Analyse meting bij cliënten met obesitas?’.
Methode: Om te onderzoeken of de MuscleSound dezelfde waarden van de vet- en vetvrijemassa aantoonde als de BIA-meting werden 18 participanten gemeten die voldeden aan de inclusiecriteria. Deze 18 participanten hadden een BMI van >30 kg/m2 en een leeftijd boven de 18 jaar. Om de twee meetinstrumenten te vergelijken en de mate van overeenkomst te bepalen werden de volgende statistische toetsen uitgevoerd via SPSS versie 20: de Wilcoxon signed rank toets en de Bland-Altman Plot.
Resultaten: Uit de Wilcoxon signed rank toets kwam naar voren dat de verschillen niet statistisch significant waren bij de vetmassa (P=0,450), vetvrijemassa (P=0,940), het vetpercentage (P=0,808) en het percentage van de vetvrijemassa (0,797). Daarnaast toonde de Bland-Altman Plot de volgende gegevens aan: +9,41 vetmassa, +8,98 vetvrijemassa, +7,62 vetpercentage en +7,59 voor het percentage van de vetvrijemassa.
Conclusie: Met behulp van de Bland-Altman Plot waren de overeenkomsten tussen beide meetinstrumenten vergeleken. Hieruit komt naar voren dat sprake is van een grote spreiding tussen de twee meetinstrumenten. Vooralsnog blijkt uit de Wilcoxon signed rank toets dat de verschillen niet statistisch significant zijn. Op basis van deze resultaten zou geconcludeerd kunnen worden dat de MuscleSound een vervangend meetinstrument is voor de BIA-meter.
Aanbevelingen: Op basis van dit onderzoek wordt aanbevolen om de BIA-meting te blijven gebruiken en daarnaast eventueel de MuscleSound als aanvulling te gebruiken. Ondanks dat uit dit onderzoek is gebleken dat de MuscleSound hetzelfde meet als de BIA-meter, namelijk de vetmassa en de vetvrijemassa, bestond dit onderzoek uit een kleine steekproef. Met een grotere steekproef is het mogelijk om een sterkere uitspraak te doen. Daarom wordt vervolgonderzoek sterk aangeraden.