Samenvatting

Aanleiding: Frailty is een relatief nieuw begrip in de gezondheidszorg. Bij het vaststellen van frailty wordt gekeken naar de volgende criteria: gewichtsverlies, afname van loopsnelheid, vermoeidheid, energieverbruik en handknijpkracht. Uit onderzoek is gebleken dat fysieke training positieve effecten heeft op deze componenten van frailty. Vooral huisoefenschema’s blijken erg effectief en kunnen makkelijk ingezet worden in de geriatrie. Echter ontbreekt het aan een helder, duidelijk en laagdrempelig oefenschema met de meest effectieve oefeningen welke gebaseerd is op recente literatuur.
Doelstelling: Dit literatuuronderzoek is gedaan met als doel het inventariseren van de meest effectieve oefeningen voor spierkracht, uithoudingsvermogen en mobiliteit bij ouderen met frailty. Dit om naar aanleiding daarvan een oefenschema te ontwikkelen wat in de Boshof in Assen gebruikt kan worden.
Onderzoeksvraag: Wat is een effectief oefenschema voor een zo optimaal mogelijk behoud dan wel verbetering van de spierkracht, uithoudingsvermogen en mobiliteit voor ouderen van 75 jaar en ouder met frailty?
Design: Literatuurstudie met een onderbouwd product.
Methode: Er is in vakspecifieke databases gezocht naar RCT’s betreffende het trainen bij
ouderen. Inclusiecriteria hiervoor waren: een onderzoekspopulatie met ouderen van 65 jaar en
ouder met Frailty, de uitvoering van oefeningen staat centraal, RCT’s en CT’s en er wordt als
uitkomstmaat spierkracht, balans of uithoudingsvermogen genomen. Er is geëxcludeerd
wanneer er in het onderzoek een sterk op de voorgrond staande comorbiditeit is onderzocht of
de uitkomstmaat of interventie niet aansluit op de onderzoeksvraag. De gevonden studies zijn
beoordeeld met de PEDro schaal. Om meer te kunnen zeggen over de resultaten van de
studies is ook de effect size berekend.
Resultaten: Er zijn 12 RCT’s gevonden. De gevonden studies zijn beoordeeld met de PEDro
schaal om zodoende de meest effectieve oefeningen te verkrijgen. De studies met een PEDro
score van 5 of hoger zijn geïncludeerd in deze literatuurstudie. Twee studies tonen significant
verschil aan betreft spierkracht, 1 studie betreft het uithoudingsvermogen en drie studies
betreft de mobiliteit. Er zijn twee studies die geen significante verschillen hebben aangetoond
in hun onderzoek.
Conclusie: Dit literatuuronderzoek heeft bewijs gevonden dat een oefenprogramma met
meerdere componenten het meest effectief is om de spierkracht, mobiliteit en het
uithoudingsvermogen te verbeteren. Spierkrachtoefeningen voor de onderste- en bovenste
extremiteit, romp en nek op een hoge intensiteit en een laag aantal herhalingen zijn effectief
betreft spierkracht. Wandel- of fietstraining van 15 minuten op 65-70% van de VO2 max
blijkt gunstig is ter verbetering van het uithoudingsvermogen. Tot slot blijkt een combinatie
van wandelen en balans- en reikoefeningen een positief effect te hebben op de mobiliteit.
Samenvatting ook in het Engels.