Samenvatting

Managementsamenvatting
Dit advies is geschreven in opdracht van LJ&R, met als doel het verbeteren van de toepassing
van de ARIJ binnen LJ&R. De ARIJ is een essentieel instrument voor het inschatten van risico’s
binnen gezinnen, en ondersteunt jeugdbeschermers en gedragswetenschappers in het maken
van onderbouwde beslissingen. Uit het veldonderzoek blijkt echter dat het instrument
momenteel niet optimaal wordt benut. Jeugdbeschermers geven aan onvoldoende kennis te
hebben van de werking, de inhoud en het doel van de ARIJ. Vaak leren zij het instrument pas
toepassen tijdens het werk, zonder dat zij vooraf duidelijke instructie of training hebben
ontvangen. Hierdoor ontbreekt het aan een eenduidige werkwijze, wat leidt tot verschillen in
toepassing en interpretatie.
Ook gedragswetenschappers signaleren knelpunten. Zij merken dat de ARIJ regelmatig
onvolledig of niet correct wordt ingevuld, wat de betrouwbaarheid van de ARIJ ondermijnt. Dit
kan gevolgen hebben voor de besluitvorming en dus ook voor de veiligheid van kinderen en
gezinnen. Het instrument wordt bovendien nog te vaak gezien als een administratieve
verplichting, in plaats van een hulpmiddel dat bijdraagt aan methodisch werken en een
onderbouwde besluitvorming.
Om deze knelpunten aan te pakken is binnen dit onderzoek een praktisch en visueel
adviesproduct ontwikkeld. Dit is ontwikkeld in de vorm van een handleiding voor
jeugdbeschermers en gedragswetenschappers. Deze handleiding helpt professionals om de
ARIJ beter te begrijpen en correct toe te passen. Doel is dat het gebruik van de ARIJ niet
slechts als verplichting wordt ervaren, maar als een waardevol onderdeel van het
professioneel handelen. Het product is ontwikkeld op basis van een ontwerpgericht
onderzoeksproces, waarin gebruik is gemaakt van het Double Diamond-model. Dit model
omvat vier fasen: discover, define, develop en deliver (Van ’t Veer et al., 2021). Door deze
systematische aanpak is een helder beeld ontstaan van de praktijkbehoefte, wat heeft geleid
tot een adviesproduct dat aansluit binnen de werkpraktijk van LJ&R.
De inhoud van de handleiding is ontwikkeld in nauwe samenwerking met professionals van
LJ&R. Hierbij is aandacht besteed aan opgestelde ontwerpeisen, zoals heldere taal,
herkenbare voorbeelden en een logische structuur die aansluit bij het werkproces. De
handleiding biedt concrete ondersteuning bij het invullen van de ARIJ, geeft richting aan
reflectie en draagt bij aan een gedeeld begrip van het instrument. Nieuwe professionals
kunnen de handleiding gebruiken tijdens hun inwerkperiode, terwijl ook ervaren professionals
hiermee hun kennis en vaardigheden kunnen opfrissen of verdiepen.
Voor een succesvolle toepassing is het van belang dat de handleiding actief wordt
geïmplementeerd binnen LJ&R. In dit onderzoek wordt geadviseerd om de handleiding op te
nemen in het inwerktraject van nieuwe professionals, structureel te bespreken tijdens
multidisciplinaire overleggen en te borgen binnen het beleid van LJ&R. Daarbij is
samenwerking tussen teamleiders, gedragswetenschappers en jeugdbeschermers essentieel.
In het afsluitende hoofdstuk van dit onderzoek worden diverse aanbevelingen gedaan die
gericht zijn op scholing, duurzame implementatie, het verbeteren van randvoorwaarden en het
versterken van de samenwerking tussen professionals. Door structureel te investeren in deze
aspecten kan LJ&R bijdragen aan een hogere kwaliteit van besluitvorming en het verbeteren
van de veiligheid van kinderen en gezinnen binnen de jeugdbescherming.