Samenvatting

Aanleiding: Cliënten gediagnosticeerd met anorexia nervosa worden langer thuis behandeld (Goddard, Macdonald & Treasure, 2011). Voor zowel familie als cliënt is het van belang om familie te betrekken bij de zorg van een cliënt. Wanneer de omgeving versterkt wordt, kunnen zij namelijk meer steun bieden aan de cliënt (Blaauw, 2016). Familie heeft een grotere rol gekregen in de zorg rondom de cliënt. Dausch et al. (2012) beweren dat ondersteuning van de familie ervoor kan zorgen dat zij minder lijden ervaren. Familieleden krijgen hierdoor meer verantwoordelijkheid waardoor de behoefte naar effectieve familiezorgbenaderingen wordt vergroot. Daarnaast is er vraag binnen het lectoraat Verslavingskunde naar inzicht in effectieve familiezorgbenaderingen bij anorexia nervosa. Vraagstelling: Welke effectieve familiezorg benaderingen zijn er in de internationale literatuur beschreven voor cliënten met anorexia nervosa? Doelstelling: Er worden aanbevelingen gegeven aan het lectoraat Verslavingskunde en het lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek met betrekking tot één of enkele familiezorg benaderingen voor cliënten met anorexia nervosa en hun familie die binnen de internationale literatuur effectief blijken. Methode: Er is systematisch literatuuronderzoek gedaan naar familiezorgbenaderingen voor familieleden van cliënten met anorexia nervosa gediagnosticeerd volgens de DSM-V criteria. Om de betrouwbaarheid te vergroten is er in verschillende databanken gezocht met een vooraf opgestelde zoekstring. De gevonden artikelen werden gematcht aan de hand van opgestelde in- en exclusiecriteria. De overgebleven artikelen werden beoordeeld aan de hand van een critical appraisal en vervolgens gekozen op betrouwbaarheid en relevantie. Resultaten: De volgende resultaten kwamen naar voren in het onderzoek: - Family-Based Treatment (FBT) bleek effectief voor de meeste adolescenten met anorexia nervosa en hun familieleden. Voor wie FBT niet genoeg effect had bleek een aanvulling met multifamily treatment of ouder-tot-ouderoverleg effectief te zijn. - Uniting couples in the treatment of anorexia nervosa of een aangepaste vorm van FBT bleken ondersteunde interventies te zijn, specifiek voor oudere adolescenten en (jong)volwassenen met anorexia nervosa die een relatie hebben. - De resultaten van de skills based training programme bleek met maar 58% positieve resulaten niet effectief genoeg te zijn. - De maudsley collaborative care skills training bood positieve resultaten voor zowel familie als cliënt. Familie voelde zich ondersteund en ervaarde door de training positieve ontwikkelingen. - Hoewel slechts 19% van de deelnemende cliënten anorexia nervosa had, biedt de educational and support intervention positieve resultaten voor zowel familie als cliënt. Er vinden positieve gedragsveranderingen plaats en familie vond het nuttig. - Door de therapeutic conversation intervention ervaarde familie meer ondersteuning op cognitief en emotioneel gebied. Ook ervaarde familie een betere kwaliteit van leven. Discussie: door de beperkte onderzoeksduur werd er literatuur gezocht in maar vier databanken. Vermoedelijk zou er meer literatuur te vinden zijn wanneer er meer databanken werden gebruikt binnen de Hanzehogeschool of daarbuiten. Om de betrouwbaarheid van het onderzoek te vergroten werden de artikelen door de onderzoekers onafhankelijk van elkaar beoordeeld waardoor er interbeoordelaarsbetrouwbaarheid ontstond. Niet in elk artikel werd de effectiviteit van het onderzoek in concrete percentages benoemd. Door de criteria die zijn opgesteld kon de effectiviteit toch op een betrouwbare manier worden weergegeven in deze literatuurstudie. Conclusie: vijf van de zes interventies bevatten effectieve benaderingen voor familieleden van een cliënt met anorexia nervosa. Hierbij lijkt FBT, eventueel in combinatie met MFT en ouder tot ouderoverleg, de sterkste effectiviteit te hebben. Aanbeveling: ontwikkelen en geven van training voor behandelaren over FBT en verder onderzoek doen naar: het combineren of samenvoegen van de verschillende interventies, de educational and support interventie en naar de effectieve behandeling van de specifieke doelgroep oudere adolescenten en jongvolwassenen.