Samenvatting

Vanuit Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) is onderzoek uitgevoerd naar de preventieve aanpak van 3-MMC-gebruik onder studenten. 3-MMC is een relatief goedkope en steeds vaker gebruikte drug onder jongeren, waaronder hbo- en wo-studenten. In deze context is het van belang dat preventieve interventies worden ontwikkeld die aansluiten bij de leefwereld van studenten en problematisch gebruik kunnen helpen voorkomen. Dit leidde tot de volgende onderzoeksvraag: ''Hoe kan VNN een preventieve aanpak voor gebruik van 3-MMC onder hbo- en wo-studenten vormgeven, die aansluit bij hun behoeften, ervaringen en ideeën en bijdraagt aan het voorkomen van problematisch gebruik?’’

Om deze vraag te beantwoorden is gebruikgemaakt van de design thinking methode, waarbij studenten in alle fases van het proces centraal stonden. Door middel van interviews met professionals en twee focusgroepen zijn inzichten verzameld over de behoeften van de doelgroep en over de uitwerking van het eindproduct. De eerste focusgroep leverde vijf ideeën voor het eindproduct op, die in overleg met een professional zijn teruggebracht naar één prototype. Dit prototype is na interviews met twee andere professionals verder ontwikkeld. In de test-fase is het eindproduct geëvalueerd via een tweede focusgroep en een sessie in de Kenniswerkplaats.

Het eindproduct bestaat uit gesprekskaarten rond drie thema’s: signalering/problematisch gebruik, normalisering en sociale kaart. Deze thema’s zijn gekozen op basis van input van studenten en sluiten aan bij relevante risico’s rond het gebruik van 3-MMC. Problematisch gebruik en signalering richten zich op het herkennen van problematisch gebruik; normalisering behandelt het verschijnsel waarbij 3-MMC-gebruik binnen vriendengroepen als ‘normaal’ wordt gezien; en de sociale kaart biedt praktische informatie over waar je terecht kunt voor hulp of ondersteuning.

Uit de tweede focusgroep bleek dat studenten het spel als laagdrempelig en stimulerend voor een verdiepend gesprek ervaarden. Het bracht bewustwording en gaf ruimte om negatieve ervaringen te delen. Studenten waardeerden de thema’s en de vormgeving, al werd voorgesteld om het spel concreter en breder toepasbaar te maken, bijvoorbeeld door bierviltjes, meer persoonlijke vragen, of het toevoegen van een stappenplan bij signalering. De Kenniswerkplaats bevestigde deze punten en adviseerde aanvullingen zoals campagnes met QR-codes en alternatieve presentatievormen.

Naar aanleiding van deze bevindingen is het aan te raden om het spelconcept TripTalk verder te ontwikkelen op basis van de feedback uit de testfase. Daarbij is het belangrijk om een bredere groep studenten te betrekken, waaronder eerstejaars en studenten die geen lid zijn van een vereniging. Ook wordt aanbevolen om professionals in de verslavingszorg te betrekken bij de verdere implementatie en aandacht te besteden aan wetenschappelijke onderbouwing van communicatiestrategieën. Tot slot zou onderzoek naar alternatieve vormen, zoals bierviltjes of een digitale versie, kunnen bijdragen aan een bredere inzetbaarheid van het product. Met samenvatting in het Engels. Includes a summary in English.