Samenvatting

Kinderen van ouders met psychische problemen lopen een risico om zelf psychische problemen te ontwikkelen, waardoor ze soms al op jonge leeftijd hulp nodig hebben van de geestelijke gezondheidszorg. Het vaststellen van psychische problemen bij de ouder en mogelijke problemen bij het vervullen van het ouderschap zijn preventieve interventies om kinderen te bereiken en hulp in te kunnen zetten. Verpleegkundigen hebben een signalerende functie en zijn gericht op risico inschatting, waarbij zij maatregelen in gang kunnen zetten om erger te voorkomen. Echter, onduidelijk is hoe verpleegkundigen het ouderschap en het welzijn van kinderen bespreken met ouders die een psychische aandoening hebben. Het bereik van preventieve interventies rond dit thema is vaak klein. Hier worden verschillende redenen voor gegeven. In de theorie wordt beschreven dat hulpverlening pas op gang komt als de problemen bij kinderen ernstig zijn, de kinderen of de zieke ouder vragen niet om hulp, waardoor het bereik van preventieve interventies klein is. Dit onderzoek, onderdeel van het KOPP-project in het UCP, richt zich op ervaringen van verpleegkundigen, van het cluster Angst- en Stemmingsstoornissen. Er wordt onderzocht wanneer zij het ouderschap bespreken en hoe zij kinderen kunnen bereiken zodat preventief interventies kunnen worden ingezet. Onderzocht is welke bevorderende en belemmerende factoren ervaren worden en welke suggesties ter verbetering aangedragen worden. Tevens is onderzocht hoe verpleegkundigen ouders informeren en motiveren om de ouder informatiebijeenkomsten in het UCP te bezoeken.
Door middel van semigestructureerde interviews is verdiepende informatie verkregen over de ervaringen van verpleegkundigen wanneer en hoe zij het ouderschap bespreken. De ervaringen zijn geanalyseerd middels de stappen van Verhoeven (2014), waarbij de twee onderzoekers enerzijds onafhankelijk van elkaar en anderzijds gezamenlijk de gegevens hebben geanalyseerd om objectieve associaties en interpretaties te kunnen maken. De resultaten laten zien dat verpleegkundigen het ouderschap bespreken, waarbij ervaring met en kennis over KOPP een grote rol speelt. Dit zorgt voor meer bewustwording bij verpleegkundigen, waarmee zij een betere basis hebben om het gesprek aan te gaan en ouders kunnen informeren en motiveren tot interventies. De verpleegkundige relevantie, waarbij verpleegkundigen werken vanuit de sociale context van patiënten, laat zien dat het betrekken van naasten en kinderen tot hun werkveld hoort. Dit onderzoek biedt inzicht in knelpunten, die tot concrete verbeteringen zouden kunnen leiden voor de aandacht voor ouderschap in de klinische praktijk. In de interviews kwam duidelijk naar voren dat verpleegkundigen behoefte hebben aan kaders, richtlijnen en kennis om zorg voor ouderschap en het welzijn van de kinderen verder te kunnen verbeteren, waardoor hun preventieve interventies meer kinderen kunnen bereiken.