Samenvatting

Vanuit Zorgorganisatie in Noord-Nederland (ZINN) en het Lectoraat Verpleegkundige Diagnostiek van de Hanzehogeschool te Groningen, is er een initiatief ontstaan voor het opzetten van een grootschalig project Familiezorg. Binnen dit project wordt er onderzoek gedaan naar de samenwerking tussen cliënt, familie en zorgprofessional binnen ZINN. Dit initiatief is ontstaan als gevolg van een continue zoektocht naar verbetering van de samenwerking in de zorgdriehoek. In de zorgdriehoek staan familie, zorgprofessional en cliënt continu in verbinding.
Doelstelling: Het doel van dit onderzoek, is het inventariseren van de ervaringen van de zorgprofessionals als het gaat om de samenwerking tussen zorgprofessional en familie. Dit onderzoek is onderdeel van het project Familiezorg wat loopt binnen ZINN en zet dus een beginsituatie neer.
Vraagstelling: Hoe ervaren de zorgprofessionals de samenwerking tussen familie en zorgprofessionals binnen ZINN? Met als deelvragen: Wat zijn de verwachtingen van de zorgprofessionals ten aanzien van de samenwerking met familie? Wat zijn de wensen van de zorgprofessionals ten aanzien van de samenwerking met familie?
Methode: In dit kwalitatieve onderzoek zijn negen half-gestructureerde interviews gehouden met zorgprofessionals. De projectgroep heeft de onderzoekspopulatie en steekproef aangeleverd. De steekproef bestaat uit achttien zorgprofessionals van twee verschillende woongroepen. Tijdens de interviews (die in koppels van twee respondenten zijn gehouden) is er gebruik gemaakt van een vooraf opgestelde topiclijst. De verzamelde data is getranscribeerd en later geanalyseerd middels het programma ATLAS.ti.
Resultaten: Het blijkt dat in gesprek gaan met familie een belangrijk middel is, in de wederzijdse communicatie en het vertrouwen naar familie toe. Het komt regelmatig voor dat zorgprofessionals die in gesprek zijn met familie, meerdere keren moeten herhalen wat ze hebben gezegd. De invloed die familie heeft op het maken van beslissingen voor de cliënt, hangt af van de woongroep waar de cliënt woont. Wanneer de cliënt woont op een PG-woongroep zullen beslissingen meer samen met de familie moeten worden genomen dan wanneer een cliënt op een somatiek-woongroep woont. Wanneer het gaat om vertrouwen, geven de zorgprofessionals aan dat met name de eerste indruk heel belangrijk is voor de opbouw van de vertrouwensband. Deze vertrouwensband groeit met de tijd. De zorgprofessionals vinden dat familieleden soms te hoge verwachtingen hebben en dat ze soms te veeleisend zijn. Verschillende zorgprofessionals verwachten dat familie zich als bezoek opstelt en zich niet na verloop van tijd gaat bemoeien met andere cliënten. Een aantal zorgprofessionals willen graag dat er meer kennisoverdracht plaatsvindt, van zorgprofessional naar familie toe over het ziektebeeld van de cliënt. Daarnaast hebben een paar zorgprofessionals ook aangeven dat er steeds meer op hun bordje komt en dat tijd soms een spelbreker is om voldoende aandacht te kunnen geven aan familie.
Conclusie: Uit het onderzoek blijkt, dat alle zorgprofessionals de huidige samenwerking met familie hebben beoordeeld met een ruim voldoende. Hieruit kan opgemaakt worden, dat de zorgprofessionals over het algemeen tevreden zijn over de samenwerking met familie. Zorgprofessionals verwachten dat familieleden reëlere verwachtingen van de zorgprofessionals krijgen. Daarnaast wensen de zorgprofessionals: dat ze goede ideeën uitwisselen, dat vooraf de verwachtingen van zorgprofessionals en familie helder zijn, dat ze de levensgeschiedenis van de cliënt volledig in beeld hebben en dat er adequate kennisoverdracht plaatsvindt van het ziektebeeld.
Aanbeveling: Eén van de adviezen is dat in een gesprek tussen zorgprofessional en familie, wederzijdse verwachtingen worden uitgesproken. Ook is het belangrijk dat goede en inspirerende ideeën van verschillende woongroepen met elkaar uitgewisseld worden. Ten derde is het belangrijk dat scholing wordt gegeven over de ziektebeelden van de cliënt. Tevens is het van belang, dat de levensgeschiedenis van de cliënt volledig wordt ingevuld. Tot slot is er vervolgonderzoek nodig om iets te kunnen zeggen over mogelijke acties die uitgevoerd kunnen worden om de samenwerking met familie nog beter te laten verlopen.