Samenvatting

Dit rapport betreft onderzoek naar de functie van Kindbehartiger, bijzondere curator en gezinsvoogd. Een Kindbehartiger is een professional die er is voor de belangen van het kind en de stem vertolkt richting de ouders, verzorgers en/of andere belanghebbenden. Zij opereren in het vrijwillige kader. Op het moment dat een ots is uitgesproken, wordt er een gezinsvoogd benoemd. Een gezinsvoogd begeleidt het kind en helpt ouders bij het oplossen van de opvoedingsproblemen. Mochten de conflicten binnen het gezin escaleren, dan kan er een bijzondere curator worden benoemd die een overkoepelende visie inneemt. Een bijzondere curator is er voor de rechtsbescherming van minderjarige kinderen en vertegenwoordigt hen in en buiten rechte. Echter, zij doen meer dan alleen scheidingssituaties.
De Kindbehartigers opereren enkel in het vrijwillige kader en bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium van de scheiding. Op het moment dat een Kindbehartiger betrokken is bij een gezin en dit gezin terecht komt in het gedwongen kader wegens een ondertoezichtstelling, zouden zij eventueel nog kunnen optreden als vertrouwenspersoon voor het kind of als informant, maar verder hebben zij geen rol tijdens een ots. Toch hebben zij voor de ots intensief samengewerkt met het gezin en om die reden is het wellicht fijn/ handig om de Kindbehartiger als het ware mee te nemen naar het gedwongen kader. De vraag rijst echter of dit wenselijk wordt geacht door de Kindbehartigers zelf, maar ook door de gezinsvoogden en bijzondere curatoren die bij het gezin aanwezig kunnen zijn.
Met dit onderzoek wordt de vraag beantwoord of het noodzakelijk is om een Kindbehartiger een rol te laten vervullen voor de belangbehartiging van een kind, naast een bijzondere curator en gezinsvoogd, bij een vechtscheiding waar tevens een ondertoezichtstelling is uitgesproken. De deelvragen zijn achtereenvolgens wat er wordt verstaan onder het takenpakket van de drie professionals, wat de ervaringen en meningen zijn over de samenwerking tussen de professionals en de informatieoverdracht tussen hen en welke voordelen en mogelijke nadelen het kan hebben als een Kindbehartiger tijdens de ots een rol gaat vervullen.
Bij dit onderzoek is gebruik gemaakt van kwalitatieve onderzoeksmethoden in de vorm van literatuuronderzoek en interviews. Bij de interviews ging het om vijf Kindbehartiger, vijf bijzondere curatoren en vijf gezinsvoogden.
Uit de interviews kwam naar voren dat er twee voordelen zijn als een Kindbehartiger een rol gaat vervullen tijdens een ots, indien zij voor de ots al betrokken waren bij het gezin. Dit zijn het optreden als vertrouwenspersoon voor het kind (door zes respondenten aangeven) en de Kindbehartiger gebruiken als informant (door vijf respondenten aangeven). Daartegenover staan twee hele grote nadelen, namelijk dat er dan te veel hulpverleners zich bezig houden met één gezin (twaalf respondenten gaven dit aan) en de afbakening van de taken kan lastig zijn wegens overlappende taken (door acht respondenten aangegeven), namelijk dat alle drie de professionals spreken met ouders en kind en de belangen van het kind behartigen/stem vertolken. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de nadelen zwaarder wegen dan de voordelen en het op dit moment niet wenselijk wordt geacht/ mogelijk is om een Kindbehartiger een grotere rol te laten vervullen tijdens de ots. De toekomst zal moeten uitwijzen of het mogelijk is een Kindbehartiger te laten werken tijdens een ondertoezichtstelling.